9 მაისი მისთვის ყოველთვის განსაკუთრებულია, რადგან ყოველი
გამარჯვების დღეს დიდების მუზეუმთან ეპატიჟებიან, მასთან ფოტოებს
იღებენ, ულოცავენ, ჯანმრთელობას უსურვებენ. ხვდება უამრავ
ადამიანს.
თუმცა ნაციზმზე გამარჯვების 75-ე წლისთავი უჩვეულო აღმოჩნდა, რადგან
კორონავირუსის პანდემიის გამო, ომის ვეტერანებისთვის ოფიციალური
მიღება ვერ შედგა. ჩვენ ის დისტანციურად მოვიკითხეთ და კიდევ ერთხელ
გადავავლეთ თვალი მის შთამბეჭდავ ბიოგრაფიულ ცხოვრებას.
ომის ვეტერანი იროდიონ ტაბატაძეს წელს 100 წელი შეუსრულდა. მას 749
ფრენა აქვს განხორციელებული. მონაწილეობა აქვს მიღებული გერმანიის
ფრონტზეც, 1944 წლის იანვარში ჰამბურგთან მისი თვითფრინავი ჩამოვარდა
და დაშავდა, მეორე შტურმანი დაიღუპა. 5 თვე ჰოსპიტალში გაატარა და
შემდეგ დაბრუნდა მშობლიურ ხაშურში.
,,დავიბადე 1920 წლის 22 იანვარს, ქალაქ ხაშურში. ოჯახში ვიყავით
დედა, 5 ძმა და ერთი და. მამა ადრე დაგვეღუპა, მატარებლის კატასტროფის
დროს, სოფელ მოლისში. 11 მუშასთან ერთად აშენებდა მოლიცის სადგურს. 6
დედმამიშვილი დავრჩით ობლად." - იხსენებს იროდიონ ტაბატაძე, რომელიც
100-წლის იუბილეზე 2020 წლი 22 იანვარს გვესაუბრა.
1939 წელს, 10-კლასიანი საშუალო სასწავლებილის დამთავრების შემდეგ,
ხაშურის აეროკლუბში გაწევრიანდა, საფრენონსნო განხრით.
,,დაინტერესებული ვიყავი, გამოვსულ ივიყავი საკადრო მფრინავი. საშუალო
სასწავლებლის და აეროკლუბის დამთავრების შემდეგ, ჩემს სურამელ
ამხანაგებთან - სერგო კორკოტაძესთან და სერგო გაფრინდაშვილთან ერთად,
გავემგზავრე სტალინგრადში სასწავლებლად. ჩაგვრიცხეს გამანადგურებელთა
საავიაციო სასწავლებელში. სწავლა 1940 წლის აპრილის თვეში
დავამთავრე." - იხსენებს იროდიონ ტაბატაძე.
ერთი წლის შემდეგ, მეორე მსოფლიო ომი დაიწყო. გემანია საბჭოთა კავშირს
თავს დაესხა. იროდინ ტაბატაძე ამბობს, რომ ნაცისტები ქალაქებს და
სოფლებს ღამით ბომბავდნენ:
,, მთავარსარდალის სტალინის ბრძანებით, 1941 წელს, ომი რომ დაიწყო,
საბჭოთა კავშირის ყველა სასწავლებლიდან, გაგვაგზავნეს ღამის
ავიაციაში, რადგან საბჭოთა კავშირს ომის დაწყების დროს ღამის
მფრინავები არ ჰყავდა. გერმანელები გვბომბავდნენ ღამით, საბჭოთა
კავშირს კი, მაშინ მფრინავები არ ჰყავდა. მე გამგზავნეს ჩებოქსარში და
იქ დავამთავრე სასწავლებელი 1941 წლის მაისში, სასწავლებლის
დამთავრების შემდეგ , 21 ივნისს დაიწყო ომი." - ამბობს იროდიონ
ტაბატაძე.
ომის პირველი დღეებიდანვე ჩაერთო ავიაციაში. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ,
700-ზე მეტი ფრენა განახორციელა. იროდიონ ტაბატაძემ თავისი მოვალეობა
1944 წლის იანვრამდე შეასრულა. ის გერმანიის ქალაქ ჰამბურგის
დაბომბვის დროს დაშავდა. მისი თვითმფრინავი დააზიანეს. თვითმფრინავი
ტბაში ჩავარდა.
,,გონება დავკარგე, მეორე შტურმანი დაიღუპა. ღამე იყო, სადღაც 4
საათი. ერთ-ერთ ტანკისტს დაუნახია თვითმფრინავის ჩამოგდების ფაქტი,
მოვიდა ტბასთან, მე თოვლში პირქვე ვიწექი, პულსი გაუსინჯავს და რაკი
ცოცხალი ვიყავი, მაშინვე წამიყვანეს საავადმყოფოში." - ამბობს იროდიონ
ტაბატაძე.
ვეტერანი იხსენებს ასევე იმ გერმანულ ოჯახს, რომელმაც დაჭრილი საბჭოთა
სამხედროები შეიფარა და მოუარა. ახსენდება მასპინძლის ხეხილიანი ბაღი,
რომელიც ქართლის ბაღებს აგონებდა.
დაბრუნება
ხაშურში
იროდიონი 20 წლის იყო, როდესაც ომის ქარცეცხლში ჩერთო. მუდმივად
ადგილმდებარეობის შეცვლა უწევდა, ამიტომ, პირადი ცხოვრებისთვის
საკმარისი დრო არ ჰქონდა და არც ამის საშუალება იყო.
თუმცა, მის პირად ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა გენერალმა
ბოჩაროვმა, რომელსაც შვილი არ ჰყავდა. გენერალ ბოჩაროვის ვაჟი
ერთ-ერთი ფრენის დროს დაიღუპა. ამიტომ, ახალგაზრდა იროდიონს, როგორც
შვილს, ისე უყურებდა.
ბოჩაროვს სურდა, რომ იროდიონი რუს გოგონაზე, ტანიაზე დაქორწინებულიყო.
ტანიას მშობლები არ ჰყავდა და ის ბოჩაროვმა იშვილა. ბატონი იროდიონი
იხსენებს ხოლმე, რომ ტანიას იგი ძალიან უყვარდა.
მოსკოვიდან ხაშურში დაბრუნებულმა ტაბატაძემ მშობლიური ქალაქი, ასევე,
დედა ვეღარ მიატოვა და აღარ დაბრუნდა მოსკოვში. მის შემდეგ ტანია აღარ
უნახავს. საქართველოში კი, გამოჯანმრთელების შემდეგ, აქტიურ ცხოვრებას
შეუდგა. დაოჯახდა და მნიშვნელოვან წარმატებებსაც მიაღწია.
იმის შემდეგ გამომგონებლობამ გაიტაცა.
,,შევქმენი ვაკუუმური ჰიდროსადგური, რეაქტიული ტურბინი, ჰაერის
ელექტროსადგური, ჰაერის ძრავა, 50-მდე პატენტი მაქვს მიღებული." -
აღნიშნავს ტაბატაძე.
სტატიის გამოყენების პირობები