გ
ორის მერიას ახსენებენ, რომ
საერთაშორისო შეთანხმებებისა და თვითმმართველობის კოდექსის
საფუძველზე, ვალდებულია, დაიწყოს საზოგადოებრივი ტრანსპორტის
მარშრუტების განსაზღვრა და ამ მარშრუტებზე ნებართვების გაცემა. ამის
საილუსტრაციოდ, საქართველოსა და აზიის განვითარების ბანკს შორის
დადებული დაფინანსების ჩარჩო ხელშეკრულება მოჰყავთ, რომელიც მდგრადი
ურბანული ტრანსპორტის განვითარების პროგრამას წარმოადგენს.
პროგრამის ფარგლებშიც საქართველომ აიღო ვალდებულება, რომ გააუმჯობესოს
ურბანული ტრანსპორტის სისტემა საქართველოს ურბანულ ტერიტორიაზე. ეს
პროცესი 2030 წლისათვის უნდა დასრულდეს.
კომპანია ,,სითი ინვესტი საქართველოს“ ექპსერტების შეფასებით, ამ
კუთხით, გორის მერიაში პროცესი ჯერ დაწყებული არაა. უფრო მეტიც,
შეინიშნება უწყებებს შორის არაკოორდინირებული მუშაობა, რაც
გამოიხატება იმაში, რომ მერიის ეკონომიკისა და ინფრასტრუქტურის
სამსახურში მუშაობს უფრო მეტად ამ სფეროში არასპეციალიზირებული
კადრი.
კიდევ ერთი დოკუმენტი, რომელიც ქალაქებს ამ სფეროს რეგულირებას
ავალებს, საქართველოსა და ევროკავშირს შორის დადებული ასოცირების
შეთანხმებაა. შეთანხმების მიხედვით, (მუხლი 292) მხარეები
თანხმდებიან, რომ: გააფართოებენ და გააძლიერებენ თანამშრომლობას
ტრანსპორტის სფეროში, რათა ხელი შეუწყონ მდგრადი სატრანსპორტო
სისტემების განვითარებას; წაახალისებენ ტრანსპორტის ეფექტიან და
უსაფრთხო მუშაობას, ასევე სატრანსპორტო სისტემების ინტერმოდალურობასა
და ურთიერთთავსებადობას; და გამოიჩენენ ძალისხმევას, რომ გააძლიერონ
თავიანთ ტერიტორიებს შორის ძირითადი სატრანსპორტო
კავშირები.
,,კერძო
ტრანსპორტი მხოლოდ კერძო ინტერესებზე
მორგებულია"
სპეციალისტებიც ადასტურებენ, რომ საზოგადოებრივი ტრანსპორტი ქალაქ
გორში მთლიანად კერძო ოპერატორებითაა წარმოდგენილი.
,,მხოლოდ კერძო ინტერესებით საზოგადოებრივი ტრანსპორტი კარგავს
არსებობის პრინციპს, რაც გულისხმობს თანაბარ ხელმისაწვდომობას და
სამართლიანობას. თუნდაც ის ფაქტი, რომ ყველა მარშრუტი მუშაობას
ასრულებს 19:00 სთ-ზე (ზამთარში 18:00), ხაზს უსვამს იმ ფაქტს, რომ
საზოგადოებრივ ტრანსპორტს გააჩნია მხოლოდ კომერციული ინტერესები და
ნაკლებადაა მორგებული მოსახლეობის საჭიროებებზე.“ - აღნიშნავენ ,,სითი
ინვესტი საქართველოს“ ექსპერტები. აღნიშნული კომპანია გორის მერიამ
დაიქირავა, რომელსაც კვლევების ჩატარება დაევალა.
სპეციალისტების აზრით, ეს კომპანიები მხოლოდ საკუთარ შემოსავლებზე
არიან დამოკიდებული და არ გააჩნიათ არანაირი დოტაცია ან სუბსიდია
მუნიციპალიტეტის მხრიდან. როგორც წესი საზოგადოებრივი ტრანსპორტი არ
არის მომგებიანი და მას გააჩნია დამხმარე ფინანსური წყაროები.
გორის მერიის წარმომადგენლებმა ექსპერტებს განუცხადეს, რომ ამ ეტაპზე
მუნიციპალიტეტი, მდგრადი ურბანული ტრანსპორტის კლასიკურ მოდელზე
გადასასვლელად, მოუმზადებელია როგორც ფინანსურად, ასევე
ინსტიტუციონალურად
,, ამიტომ, მოკლევადიან პერიოდში შეიძლება შემუშავდეს კერძო-საჯარო
ურთიერთობის მოდელი, რომელიც უზრუნველყოფს კერძო ოპერატორებისა და
მოსახლეობის ინტერესების ოპტიმიზაციას ისე, რომ გასატარებელი ზომები
არც კერძო ოპერატორებისათვის აღმოჩნდეს ზედმეტად აგრესიული და,
ამავდროულად, გათვალისწინებული იქნას საზოგადოების ინტერესები. ამ
პროცესში მუნიციპალიტეტს მთავარი პოზიცია უნდა ეკავოს. სწორედ მან
უნდა უზრუნველყოს საზოგადოებრივი ტრანსპორტის მომხმარებლის ყველა
კატეგორიის თანაბარ პირობებში ჩაყენება (სოციალურად მოწყვლადი
ფენებისათვის, სკოლის მოსწავლეებისათვის, სტუდენტებისათვის) და
პროცესების სწორი კუთხით გაშუქება - იგულისხმება საზოგადოებრივი
ცნობიერების ასამაღლებელი კამპანიები, რომელიც შეიძლება საჭირო გახდეს
არაპოპულარული ზომების გატარებისას“ - აღნიშნავენ კვლევის
ავტორები.
კომპანიების
მონაცემები
მერიის ცნობით, ამჟამად, გორში, მხოლოდ 3 მსხვილი მგზავრთგადამზიდი
ოპერირებს - შპს „ბუქო777“, შპს „გორიტრანსი“, შპს „დუდუ პლიუსი“ და
სხვა წვრილი კომპანიები, რომლებიც ემსახურებიან ქალაქი გორისა და
გორის მუნიციპალიტეტის მგზავრთნაკადს. მათი ავტოპარკი ძირითადად
სამარშრუტო ტაქსებისაგან შედგება, თუმცა ერთერთი მათგანი იყენებს
მუნიციპალიტეტის ბალანსზე არსებულ 8 ავტობუსს, რომლებიც ძირითადად
მუნიციპალიტეტის ფარგლებში არსებულ საზოგადოებრივი ტრანსპორტის
მარშრუტებზე მუშაობენ. ამჟამად ქალაქ გორში 28 საზოგადოებრივი
ტრანსპორტის მარშრუტი ფუნქციონირებს.
შპს „დუდუ
პლიუსი“-ს ეკუთვნის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ
საზღვრებში (ძირითადად სოფლად) არსებული მარშრუტების 90% (დაახლობით
150 ავტომობილი/მძღოლი), საქალაქთაშორისო მარშრუტების 10% და
მუნიციპალიტეტის შიდა მარშრუტების 45%.
შპს
„გორიტრანსი“-ს ეკუთვნის მუნიციპალიტეტის შიდა
მარშრუტების 5-7% (დაახლობით 70 ავტომობილი/მძღოლი) და
საქალაქთაშორისო მარშრუტების 50-55%.
დანარჩენი მარშრუტები შპს „მესაჭე“-სა და სხვა მცირე კომპანიებს
ეკუთვნით.
ქალაქ გორში საზოგადოებრივი ტრანსპორტით გადაადგილების საფასურია 50
თეთრი. ეს ფასი საერთოა ყოველი კომპანიისთვის. მუნიციპალიტეტის შიდა
და საქალაქთაშორისო მარშრუტებზე ფასები განსხვავებულია და
დამოკიდებულია მარშრუტზე.
,,უნდა აღინიშნოს, რომ არ იქნა მოძიებული არცერთი კვლევა ან დოკუმენტი
საზოგადოებრივი ტრანსპორტის შესახებ, რაც განსაზღვრავდა მარშრუტების
რენტაბელურობას, ეფექტურობას თუ სხვა კრიტერიუმებს. ერთადერთი, რაც
მგზავრთგადამყვანი კომპანიების ადმინისტრაციასთან საუბრისას
გავარკვიეთ არის მარშრუტზე საშუალო მგზავრთნაკადი დღის განმავლობაში.
ქალაქი გორისთვის ეს რიცხვი საშუალოდ შეადგენს 150-200 ადამიანს. ეს
რიცხვი მათ დღიური შემოსავლიდან გამოიყვანეს.“ - აღნიშნავს ,,სითი
ინვესტის საქართველოს“ წარმომადგენელი. 
სტატიის გამოყენების პირობები