თუ ძველი გორის გაზეთებს ჩავხედავთ, სულ სხვანაირი ქალაქი
წარმოგიდგებათ თვალწინ. მაღაზიის დახლებზე შეგეძლოთ შეგეძინათ
გრამაფონები და ასტაფონები თავისი ფირფიტებით. ასევე, გეყიდათ
პეტერბურგის ,,კალოშები“. წასულიყავით კონცერტზე, სადაც მოისმენდით
რუსულ-ბოშურ რომანსებს.
გაგესეირნათ სამეფო ქუჩაზე, სადაც თითქმის ყველა საყოფაცხოვრებო
ცენტრი იყო გახსნილი. გექირავებინათ ბინა ციხის უბანში. ავადმყოფებს
კი ემკურნალათ ქირურგიულ სამკურნალოში.
1912 წლის გაზეთ ,,ქართლის“ რეკლამებიდან შეიტყობდით, რომ მიმდებარე
სოფლებში ნაადრევი კომბოსტო იყიდებოდა. ასევე, წასულიყავით
,,ტფილისში“ მატარებლით, როგორც სააგარკო, ასევე, ჩქარი
მატარებლით.
გორის 1-ლი გაზეთის შესახებ პირველი კვლევა ვასილ მამულაშვილმა
ჩაატარა და გამოსცა ნაშრომი ,,გორის პირველი გაზეთი“. ავტორი
აღნიშნავს, რომ გაზეთის მფლობელები ყურადღებას სწორედ გაზეთის
იერსახეს აქცევდნენ. პირველ გვერდზე საყოფაცხოვრებო განცხადებები
ქვეყნდებოდა, რომელსაც გაზეთისთვის დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა.
რეკლამიდან მიღებული შემოსავლებით გაზეთი იბეჭდებოდა. მეორე გვერდი
ძირითადად ქალაქის ამბებს ეძღვნებოდა. მომდევნო გვერდებზე კი,
უცხოეთის ამბები მოსდევდა.
ავტორის აზრით, ეს ხატოვნად შესრულებული რეკლამები იმაზე უკეთ
გადმოსცემს ძველი გორის ამბებს, ვიდრე რომელიმე სხვა ისტორიული
წყაროები. გთავაზობთ, რამდენიმე მაგალითს:
1. იყიდება
,,კალოშები“
პეტერბურგის ,,კალოშებს“, იგივე ტრეუგოლნიკს ერთ-ერთი დიდი ადგილი
უკავია გაზეთში. რეკლამის შინაარსის მიხედვით, იკვეთება, რომ
,,კალოშებს“ საკმაოდ კარგი და გამძლე ძირი აქვს. მკითხველს, პირველ
რიგში, კალოშების ძირი ხვდება თვალში. იქვე მითითებულია, რომ
პეტერბურგში ის პირველად 1860 წელს გამოუშვეს. შემდეგ მოდის, 1870
და1882 წლის გამოშვებები. რეკლამა კი, 1912 წლით თარიღდება.
2.
გრამოფონები და ესტაფონები
სამეფო ქუჩაზე მდებარე წიგნის მაღაზიაში იყიდება გრამოფონები, თავისი
ფირფიტებით. რეკლამაში წერია, რომ ამ გრამოფონებს არ ჭირდება ძაფების
გამოცვლა. მყიდველს შეუძლია ფირფიტებიც იყიდოს.
რეკლამის მიხედვით, ცნობილი ხდება, რომ წიგნის მაღაზია სამეფო ქუჩაზე
მდებარეობდა. მაღაზია კი, ძმები ხარატიშვილების სახლში ყოფილა
განთავსებული.
3. ქირავდება ბინები
იძლევა ქირით - ასე იწყება განცხადებები, რომლის მიხედვით, გორის
ციხის უბანში მდებარე სახლების მეპატრონეები ოთახებს
აქირავებდნენ.
მაგალითად, ელიზბაროვის ქუჩაზე მცხოვრებ ექიმი პაპატაშვილის სახლი
მთლიანად ქირავდებოდა. აქ კლიენტს შეეძლო ოთახები ცალ-ცალკე
ექირავებინა. განცხადების ავტორი უთითებს, თუ რამდენი ოთახი პირველ და
მეორე სართულზე. იქვე მინიშნებაა, რომ სახლი ახალი
გარემონტებულია.
ამავე ციხის უბანში, მოქალაქე სოლოღაშვილი აქირავებდა ოთახებს სახლის
პირველ სართულზე თავისი სამზარეულოთი.
4. გიწვევთ კონცერტზე
განცხადების მიხედვით, კონცერტში მონაწილეობას იღებდა რუსულ-ბოშური
რომანსების შემსრულებელი ლუბა სტკაჩოვისა. მასთან ერთად კონცერტში
მონაწილეობას იღებდა ადგილობრივი მომღერალი გიორგი ჩუბინიშვილი. ხოლო
როიალზე უკრავდა ვ. სიგაევისა.
ბილეთის ფასი იწყებოდა 30 კაპიკიდან 3 მანეთამდე. დასაწყისი 9-ის
ნახევარზე.
5.
იყიდება საკერავი მაშინები
საკმაოდ ვრცელ განცხადებას ავრცელებს ,,ახანაგი ზინგერი და კომპანია“.
ისინი მომხმარებლებს აუწყებენ, რომ გამოჩნდნენ ადამიანები, რომლებიც
მათი სახელით ,,მაშინებს“ ჰყიდიან.
,,ზინგერი და კომპანიას“ ცნობით, მათი მაშინები იყიდება მხოლოდ
მუჩაიძის მაღაზიაში, სობოროს ქუჩაზე, ბანკის ქვეშ. ხოლო თითქმის იმავე
სახელწოდების ფირმის, ,,კამპანია ზინგერის“ მაშინებს არ ენდოთო.
როგორც ჩანს, ,,ამხანაგ ზინგერსა და კომპანიას“ გამოუჩნდა კონკურენტი
,,კამპანია ზინგერის“ სახელწოდებით.
,,ჩვენი ფირმის მაშინები იმათ არა აქვთ. ჩვენი მაშინები განსაკუთრებით
კეთდება საზღვარ გარედ. არიან უმაღლესის ხარისხის. განირჩევიან
მსუბუქ, უხმო ტრიალითა და უვლიან ყოვლად სუფთა და ლამაზ გვირისტს.
ამასთანავე, თვითოეულ ჩვენს ნამდვილ მაშინას მაშინის ხელზე გამოსჭრილი
აქვს მთავრობისგან დამტკიცებული აქვს ზემოთ მოყვანილი ნიშანი,
რომელსაც რუსულად აწერია: ,,ამხ. ზინგერი და კომპანია“.
6. სტამბა დიასამიძის
სახლში
ერთ-ერთი განცხადებიდან ჩანს, რომ სამეფო ქუჩაზე არსებობდა
ამხანაგობა, რომლებმაც სტამბა დააარსეს. ამ სტამბაში იკინძებოდა
წიგნები ქართულ, რუსულ და ფრანგულ ენაზე.
ამხანაგობა კლიენტებს სთავაზობდა წიგნის და საკანცელარიო ნივთების
საკაზმავ მომსახურებასაც.
7.
წიგნის გამოწერა
გაზეთ ,,ქართლის“ რედაქცია მკითხველს ანასტასია ერისთავი-ხოშტარიას
წიგნის ,,მოლიპულ გზაზე“ გამოწერას სთავაზობს. ქაღალდზე აკინძული
წიგნი 600 გვერდიანი იყო.
ხელმომწერს უნდა გადაეხადა 1 მანეთი. შემდეგში ერთი ორად გაძვირდებაო
- აფრთხილებდნენ მკითხველებს.
8. მატარებლები ტფილისამდე და
პირიქით
საინტერესო ცნობაა მატარებლის განრიგის განცხადებაში. ირკვევა, რომ
მგზავრებს თბილისამდე მგზავრობა შეეძლოთ როგორც სააგარაკო, ასევე,
ჩქარი და საფოსტო მატარებლით. თითოეულის ფასი განსხვავებული იყო.
9. ფოტოგრაფიის სტუდია
სამეფო ქუჩაზე მდებარეობდა აგრეთვე ფოტოატელიე, რომელიც იასონ
ფურცელაძეს ეკუთვნოდა. ფოტოგრაფიის სტუდია გახსნილი იყო ქიტიაშვილის
სახლში.
,,გადიდება სურათებისა არსებით ზომამდე ყოველგვარ ძველ და ახალი
სურათებიდან“ - აღნიშნულია განცხადებაში.
10. ექიმის
მომსახურება
ექიმი მიხეილ სპირიდონის ძე კობერიძე იღებს პაციენტებს დილის 9
საათიდან 12 საათამდე. საღამოს კი, 5 საათიდან 19 საათამდე. მისამართი
არ წერია, როგორც ჩანს, ამ ექიმს ყველა იცნობდა. განცხადებაში
ყურადღება მხოლოდ სავიზიტო საათებზეა გამახვილებული.
გორში არსებობდა ასევე ქირურგიული კერძო სამკურნალო ზანგურიძის
სახლში. ეს სამკურნალო მდებარეობდა სობორნისა და სემინარიის ქუჩის
კუთხეში. ქირურგიულ სამკურნალოში 10 საწოლი იყო განთავსებული.
,,მწოლიარე ავადმყოფების მიღება შეიძლება ყოველდღე. გარედან მოსიარულე
ავადმყოფთ მიიღებენ შემდეგი ექიმები:
გვერდწითელი გ.
- შინაგანი, ბავშვების, კანისა და ვენერიული
ავადმყოფები.
მესხიევი ს. -
ქირურგიული ავადმყოფი.
კობერიძე მ. -
ქირურგიული, სამშობიარო და ქალურ სნეულებით ავადმყოფები.
გინსბურგი -
კბილების ავადმყოფები.
რჩევისათვის: 50 კაპ ღირს საწოლები. ცალკე ოთახი 4 მან.- ოპერაციები,
კონსულიუმი, ელექტრონით წამლობა, მასაჟი (ზელვა), ყვავილის აცრა,
ძიძათა შემოწმება და სხვა შეღავათიანი საფასურით“ - აღნიშნულია
განცხადებაში.
სტატიის გამოყენების პირობები