Цхинвалы, 1991 азы 6-æм январы, традиционæй, æрымысыдысты. Цхинвалы газет «Республикæйы» бæрæггæнæнмæ гæсгæ, уыцы райсомæй, горæт гуырдзиаг милицæйæ уыдис «оккупиронгонд».

Газеты фыст ис, цæмæй Цхинвалмæ милицæйы дæлхайæдты Советон Цæдисы мидæгон æфсад бауагъта. Уый тыххæй, æрмæстдæр гæнæн ис верситæ зæгъын. Советон Цæдис уæд нырма уыдис официалонæй, кæцыйы президент уыдис Михеил Горбачев.

Цы æрцыдис 1991 азы 6-æм январы Цхинвалы?



Цхинвалы мыхуыргонд газет «Республикæ» фыссы, цæмæй 27 азы размæ, Советон Цæдисы мидхъуыддæгты министрады къухдариуæгад горæтмæ æнæпроблемæйæ бауагътой гуырдзыйы милицæйы хæйтты, кæцы уавæры скарз кодта.

Гуырдзыстоны Уæлдæр совет, Цхинвалы æмæ Дзауы, милицæйы контингенты фæфылдæрадæй, æнæрадон уавæры (комедантон сахат) расидтис. Гуырдзиаг милицæйы (3000-лæгæй сконд – «Гуырдзыстоны республикæйы» бæрæггæнæнмæ гæсгæ) разынд Цхинвалы æрхаста быцæуæмбæлд æмæ фыццаг амæттаг. Милици æрцахста бынæттон националистон организацийы лидер Хъуылымбегты Торезы. Цхиналы фæзынд бариккадæтæ æмæ домдтой Торезы ссæрибар кæнын.



Дыккаг бон, 1991 азы 7-æм январы, Советон Цæдисы президент Михаил Горбачев бардзырд ратта, кæцымæ гæсгæ, ивд æрцыд æнæрадон уавæр (комендантон сахат). Гобачев, ацы бардзырдæй, æнæ закононæй расидтис Гуырдзыстоны Уæлдæр Советы уынаффæ – Хуссар Ирыстоны автономон облæсты фæивды тыххæй.

Цхинвалы гуырдзиаг милицæйы разынды агъоммæ, 1990 азы 28-æм декабры, Гуырдзыстоны Уæлдæр Совет, Хуссар Ирыстоны автономон облæсты фæивды фæдыл, уынаффæ райста.

Уæдмæ та уал, ноябры мæйы, автономон облæсты хицауады къухдариуæгад Хуссар Ирыстон Советон Демократон республикæйæ расидтис Советон Цæдисы сконды.



Гобачевы бардзырд 7-æм январы Гуырдзыстоны æндæр æмæ æндæр горæтты, уыдон ‘хсæны, Гуры дæр, протестон акцитæ расайдта.

Параллелонæй, цыдис акцитæ Цхиналы. Хъуылымбегты Торезы æвварсхæцджытæ Цхинвалæй æмæ Дзауæй гуырдзиаг мидæгон æфсады ацæуын домдтой. Тбилисы æмæ Гуры та, Горбачевы бардзырды аивын домдтой.



Быцæуæмбæлдтытæ милицæимæ массивон ахаст райста. Уыцы рæстæджы гуырдзиаг прессæйы бæрæгæнæнмæ гæсгæ, систематикон хъаугъатæн уыдис бынат Стыр Леуахигомы гуырдзиаг хъæуты цæрджыты ‘хсæн. Цхинвалы этникон гуырдзиæгтæ ныууагътой. Фæлæ раздæры Хуссар Ирыстоны автономон облæсты æдде цæрæг ирæттæ Цæгат Ирыстонмæ лидзын райдыдтой.