კვერნაკის ქედზე ქარის 2
ელექტროსადგურის მშენებლობა იგეგმება, აქედან, სამშენებლო კომპანიას
ერთზე უკვე მშენებლობის ნებართვა მისცეს. გარემოსდაცვითი ორგანიზაცია
,,საბუკო'' კატეგორიულად ეწინააღმდეგება ქარის ელექტროსადგურების
მშენებლობას, რადგან კვერნაკის ქედზე მათი განთავსება ფრინველთა
სამყაროს საფრთხეს უქმნის.
როგორს ,,საბუკოს'' წარმომადგენელი ხატია ბასილაშვილი აცხადებს,
კვერნაკის ქედზე დაგეგმილი ორი ქარის სადგურის პროექტის
განხორციელება: 1. ნიგოზას ქარის ელსადგური; 2. კასპის ქარის
ელსადგური. ორივე პროექტი ითვალისწინებს ქედზე მინიმუმ 27 ტურბინის
განთავსებას.
პირველ მათგან აშენებს ,,ჩალიკ-ჯორჯია ვინდი'', ხოლო მეორეს -
კავკასიის ქარის კომპანია.
ხატია ბასილაშვილის თქმით, კვერნაკის ქედი წარმოადგენს ბერნის
კონვენციით სახეობებისა და ჰაბიტატების დასაცავად შექმნილ „ზურმუხტის
საიტს“, ასევე Birdlife International-ის მიერ აღიარებულ
ფრინველთათვის მნიშვნელოვან ტერიტორიას. კვერნაკის ქედის მაღალი
საერთაშორისო ღირებულება ძირითადად გამომდინარეობს აქ მობუდარი
ფასკუნჯის წყვილებიდან, თუმცა აქტიურად გამოიყენება სხვა მტაცებელი
ფრინველების მიერ, როგორც ბუდობის, ისე მიგრაციის პერიოდში.
რა გაასაჩივრა
საბუკომ?
კომპანიები არ განიხილავდნენ კვერნაკის ქედის გარდა სხვა ადგილებს,
ვინაიდან მთავრობასთან გაფორმებული მემორანდუმებით წინასწარ
შეათანხმეს კვერნაკის ქედი, როგორც საპროექტო ტერიტორია. ამ და სხვა
ფაქტორებმა განაპირობა ის, რომ გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის
სამინისტროს მიერ, არაერთხელ შეჩერდა პროექტის ნებართვის მიღების
პროცესი და კომპანიას არაერთხელ მიეცა შანსი, რომ ეს ხარვეზები
გამოესწორებინა. მიუხედავად იმისა, რომ მათი მხრიდან არ მოხდა
სამინისტროდან მიღებული შენიშვნების გათვალისწინება, კასპის ქარის ელ.
სადგურმა უკვე მიიღო პროექტის განხორციელების ნებართვა, ამავე
სამინისტროდან.
რატომ არის მნიშვნელოვანი ასეთი ტერიტორიების დაცვა და იმ მოთხოვნების
შესრულება, რაც საქართველოს ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულებით
აქვს აღებული?
საქართველოს ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულებაში ბუნების
კონსერვაციის კუთხით რიგი ვალდებულებებია გაწერილი, მათ შორის
ფრინველთა დირექტივის მოთხოვნების შესაბამისად სახეობების დაცვა და
სიცოცხლისუნარიანი პოპულაციების შენარჩუნება.
ზურმუხტის საიტების მართვის საკითხი მდგომარეობს შემდეგში: ისე
დაიგეგმოს ინფრასტრუქტურული თუ სხვა სახის პროექტები, რომ სახეობების
დაცვა უზრუნველყოფილი იყოს მათი ჰაბიტატების (საბინადრო გარემოს)
შენარჩუნების გზით. იმ შემთხვევაში, თუ ამ საიტზე ვერ შენარჩუნდება
საკმარისი დაცულობა იმ სახეობებისათვის რომელთათვისაც ეს კონკრეტული
საიტი დამტკიცდა, ტერიტორიის სტატუსი კითხვის ნიშნის ქვეშ
დადგება.
,,დღეისათვის არსებობს მავნე პრაქტიკა, კომპანიები არ ცდილობენ
მოამზადონ კვალიფიციური დოკუმენტი, რომელიც სათანადოდ განსაზღვრავს
მოსალოდნელ ზემოქმედებას როგორც ბუნებრივ, ისე სოციალურ გარემოზე. მათ
ჰგონიათ რომ ეს გაუადვილებთ ნებართვის მიღებას, თუმცა, როდესაც
მიღების პროცესში ერთვებიან არაერთ დაბრკოლებას აწყდებიან. შედეგად
პრობლემები ექმნებათ დამფინანსებლებთან (საერთაშორისო საფინანსო
ინსტიტუებთან : EBRD, World bank, ADB და სხვ), რომლებიც შემდეგ
კომპანიებს ხელახალა სთხოვენ ანაგარიშების მომზადებას. ამიტომ, ეს
პროცესი თავისთავად იწელება და იწვევს პროექტების დაყოვნებას.'' -
აღნიშნავს ,,საბუკოს'' წარმომადგენელი.
რა არის
გამოსავალი?
1. გარემოზე ზემოქმედების შეფასების დოკუმენტის მომზადებამდე არ
შეთანხმდეს ერთი კონკრეტული საპროექტო ტერიტორია მთავრობასთან;
2. კომპანიები მიხვდნენ რომ მათ ინტერესს წარმოადგენს კანონმდებლობის
მოთხოვნების მიხედვით გზშ დოკუმენტაციის მომზადება, რაც გულისხმობს
მათ მიერ დაქირავებული საკონსულტაციო კომპანიებისათვის
მაღალკვალიფიციური დოკუმენტების მომზადებას, სადაც, მაგალითად
საპროექტო ტერიტორიის ალტერნატივები მოვალეობის მოხდის მიზნით,
ზედაპირულად არ იქნება წარმოდგენილი;
3. სახელმწიფო ორგანოებმა გაიაზრონ რომ კონფლიქტურ პროექტებზე
გადაწყვეტილების მიღება სამომავლოდ კიდევ უფრო მეტ პრობლემას უქმნით,
ამიტომ მიიღონ სამართლიანი გადაწყვეტილება თითოეული პროექტის გზშ
დოკუმენტაციიდან გამომდინარე
4. ასევე, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია საწყის ეტაპზევე მოხდეს
დაინტერესებული საზოგადოების ინფორმირება და ეს არ იყოს ფორმალური
პროცესი. ადგილობრივ მოსახლეობას მიეცეს განხილვებზე საკუთარი აზრის
გამოხატვის საშულება.
