Статьятæ
"Æскъола куы фæдæн, раст йеуæд уыдис демократийы
,,Цы куы зæгъай, чи йæхи барæй ацыд, чи…
Земфирæ, Зинæ æмæ Изо уыцы рæстæджы райгуырдысты, кæд Бордзомæй
Гудзаргоммæ
Сæрды ам уæ бон нæ æсуыдзæн равзарат чи бынæттон
Турманты Валийайы хæдзар Суканатубаны хъæуы къуымтæй сæ рæсугъддæр
ახალი ამბები
სოფელი ლევიტანა მდინარე ტანას ხეობაში ყველაზე ბოლო სოფელია, სადაც მოსახლეობა ცხოვრობს. ეთნიკური აზერბაიჯანელებით დასახლებულ სოფელში დიდი ნაწილი ბარში გადასასვლელად უკვე ემზადება. საქონელი საზამთრო საძოვრებზე მიყავთ. ადგილობრივი მცხოვრებლები ქირაობენ როგორც ზამთრის, ასევე ზაფხულის საძოვრებსაც კი.
ამჟამად, სოფელში 60-მდე კომლი ცხოვრობს. მათი რაოდენობა მცირდება: ,,შესაძლებლობა რომ იყოს, ყველა აქ დარჩება“ - გვითხრეს ლევიტანელებმა.
სოფლის გარშემო საძოვრები გაყიდულია. პრივატიზაციის შედეგად, მიწის ფართობები ძირითადად იმ კერძო პირებმა შეიძინეს, რომლებიც მესაქონლეობას არ მისდევენ. სამაგიეროდ, ლევიტანელები საძოვრებს ქირაობენ.
,,ქირას ვიხდით, როგორც ზამთარში, ასევე ზაფხულში. ეს არის ბოლო სოფელი ხეობაში, ამის იქით უკვე წალკაა. ყველანაირი ხარჯი ჩვენია – ზაფხულში საქონელი აქ გვყავს და საძოვარს ვქირაობთ, ზამთარში ბარში ჩაგვყავს და იქაც ვქირაობთ; ვქირაობთ საქონლის სადგოად ფერმებსაც კი.“ - ამბობს მამედ ბაირამოვი.
იბრაჰიმ ემინოვი ლევიტანაში დაიბადა. დაწყებითი სკოლა სოფელში დაამთავრა, შემდეგ – ქარელში. იხსენებს, რომ სოფლის ახალგაზრდობის 95% ასე მოიქცა.
,,მაშინ ასეთი სიტუაცია იყო. თუ დაამთავრები 4 კლასს, მერე უნდა წასულიყავი სხვაგან. ჩვენს მეზობელ სოფელ ბოშურამდე 10-15 კმ-ია. იქ ფეხით ვინ ივლიდა. ახლა მიკროავტობუსი ემსახურება მოსწავლეებს. ჩვენ დროს ასე არ იყო. ამიტომ, წამიყვანეს ქარელში და იქ დავამთავრე სკოლა. ქართული ენაც იქ ვისწავლე“ - იხსენებს იბრაჰიმი.
მისი თქმით, ვინც სხვაგან ვერ მიდიოდა სასწავლებლად, სოფელშივე რჩებოდა. ასე იყო უფროსს თაობაშიც, ამიტომ ბევრმა ქართული ენის შესწავლა ვერ მოახერხა და დღეს ქართულად საუბარი უჭირთ:
ქართული ენის არცოდნა რომ ბევრ პრობლემას უქმნით, ეს მამედ ბაირამოვმა აგვიხსნა. მისი თქმით, ამან განაპირობა ისეთი მოვლენების განვითარება, რასაც საძოვრების გარეშე სოფლის მოსახლეობის დარჩენა ქვია.
,,აქ ხალხი ვერ იგებდა, რა იყიდებოდა და რა არა! ამის გამო, სოფელს საკუთრებაში არ აქვს საძოვრები. მთავრობამ უნდა იფიქროს ამ საკითხზე, თორემ ძალიან ძვირი ჯდება მესაქონლეობის განვითარება“ - ამბობს მამედ ბაირამოვი.
იბრაჰიმ ემინოვი გვეუბნება, რომ სოფელში აუცილებელია დიდი ფერმები არსებობდეს:
,,ხალხი გაჩერდება სოფელში. ადგილზე მოუვლიან თავის საქონელს თავის ცხვარს. ძლიერი სოფელი თუ იქნება, ძლიერი ქვეყანა იქნება. რაც უფრო სუსტი სოფელი იქნება, ქვეყანაც სუსტი იქნება. ქვეყნის სიძლიერე სოფლებიდან მოდის. რო იცლება და მიდიან დიდ ქალაქებში, არ მოდის კარტოფილი, არ ჰყავთ საქონელი და არც ხორცია. ამიტომ, ყველაფერი ძვირდება. ყველაფერი ერთმანეთზეა მიჯაჭვული.“ - ამბობს იბრაჰიმი.
გარდა მესაქონლეობისა, იბრაჰიმის თქმით, ლევიტანა საუკეთესო ადგილია ტურიზმიზმისთვის. ტურისტებისთვის საუკეთესო ადგილებია დასათვალიერებლად.
,,ტურიზმი რომ განვითარდეს, აუცილებელია გზა. გზა რომ იქნება, ხალხიც არ წავა აქედან; ბევრი ტურისტი იქნება და კარგი იქნება“ - ამბობს იბრაჰიმი.
ვიდრე საქონელს და ცხვარს ბარში ჩაიყვანენ, მანამდე მიწის ნაკვეთებიდან მოსავლის აღება უნდა მოასწრონ. აქ ძირითადად, კარტოფილი მოდის. ბეგლარ სონგულოვი გვეუბნება, რომ სოფლის მოსახლეობას განსაკუთრებით გზის პრობლემა აწუხებთ. მგზავრობა გორიდან სოფლამდე თითო ოჯახს თითქმის 80 ლარი უჯდება:
,,ფქვილი რომ წამოიღო გორიდან, 75 ლარი უნდა. გზაზე კი 80 ლარი უნდა დახარჯო – მისვლა, მოსვლაში. წარმოიდგინეთ ახლა რამხელა ხარჯია" - ამბობს ბეგლარ სონგულოვი. იგი ფიქრობს, რომ პირველ რიგში ხელისუფლებამ გზის პრობლემა უნდა მოაგვაროს.
ლევიტანა გორიდან სამხრეთით, ბორჯომისა და წალკის რაიონების მიჯნაზე, ზღვის დონიდან 1650 მ-ზე მდებარეობს. მანამდე შეხვდება შემდეგი სოფლები: ბიისი, ბობნევი, ქვემო და ზემო ბოშური, ორმოცი, ტუსრები, ყველაანთუბანი და გაგლოანთუბანი.
ლევიტანას სამხრეთით ტყის ზონა მთავრდება და მთები უკვე სუბალპურ ზონაში გადადის.
ლევიტანა - (PHOTO/VIDEO)
სოფელი ლევიტანა მდინარე ტანას ხეობაში ყველაზე ბოლო სოფელია, სადაც მოსახლეობა ცხოვრობს. ეთნიკური აზერბაიჯანელებით დასახლებულ სოფელში დიდი ნაწილი ბარში გადასასვლელად უკვე ემზადება. საქონელი საზამთრო საძოვრებზე მიყავთ. ადგილობრივი მცხოვრებლები ქირაობენ როგორც ზამთრის, ასევე ზაფხულის საძოვრებსაც კი.
ამჟამად, სოფელში 60-მდე კომლი ცხოვრობს. მათი რაოდენობა მცირდება: ,,შესაძლებლობა რომ იყოს, ყველა აქ დარჩება“ - გვითხრეს ლევიტანელებმა.
სოფლის გარშემო საძოვრები გაყიდულია. პრივატიზაციის შედეგად, მიწის ფართობები ძირითადად იმ კერძო პირებმა შეიძინეს, რომლებიც მესაქონლეობას არ მისდევენ. სამაგიეროდ, ლევიტანელები საძოვრებს ქირაობენ.
,,ქირას ვიხდით, როგორც ზამთარში, ასევე ზაფხულში. ეს არის ბოლო სოფელი ხეობაში, ამის იქით უკვე წალკაა. ყველანაირი ხარჯი ჩვენია – ზაფხულში საქონელი აქ გვყავს და საძოვარს ვქირაობთ, ზამთარში ბარში ჩაგვყავს და იქაც ვქირაობთ; ვქირაობთ საქონლის სადგოად ფერმებსაც კი.“ - ამბობს მამედ ბაირამოვი.
იბრაჰიმ ემინოვი ლევიტანაში დაიბადა. დაწყებითი სკოლა სოფელში დაამთავრა, შემდეგ – ქარელში. იხსენებს, რომ სოფლის ახალგაზრდობის 95% ასე მოიქცა.
,,მაშინ ასეთი სიტუაცია იყო. თუ დაამთავრები 4 კლასს, მერე უნდა წასულიყავი სხვაგან. ჩვენს მეზობელ სოფელ ბოშურამდე 10-15 კმ-ია. იქ ფეხით ვინ ივლიდა. ახლა მიკროავტობუსი ემსახურება მოსწავლეებს. ჩვენ დროს ასე არ იყო. ამიტომ, წამიყვანეს ქარელში და იქ დავამთავრე სკოლა. ქართული ენაც იქ ვისწავლე“ - იხსენებს იბრაჰიმი.
მისი თქმით, ვინც სხვაგან ვერ მიდიოდა სასწავლებლად, სოფელშივე რჩებოდა. ასე იყო უფროსს თაობაშიც, ამიტომ ბევრმა ქართული ენის შესწავლა ვერ მოახერხა და დღეს ქართულად საუბარი უჭირთ:
ქართული ენის არცოდნა რომ ბევრ პრობლემას უქმნით, ეს მამედ ბაირამოვმა აგვიხსნა. მისი თქმით, ამან განაპირობა ისეთი მოვლენების განვითარება, რასაც საძოვრების გარეშე სოფლის მოსახლეობის დარჩენა ქვია.
,,აქ ხალხი ვერ იგებდა, რა იყიდებოდა და რა არა! ამის გამო, სოფელს საკუთრებაში არ აქვს საძოვრები. მთავრობამ უნდა იფიქროს ამ საკითხზე, თორემ ძალიან ძვირი ჯდება მესაქონლეობის განვითარება“ - ამბობს მამედ ბაირამოვი.
იბრაჰიმ ემინოვი გვეუბნება, რომ სოფელში აუცილებელია დიდი ფერმები არსებობდეს:
,,ხალხი გაჩერდება სოფელში. ადგილზე მოუვლიან თავის საქონელს თავის ცხვარს. ძლიერი სოფელი თუ იქნება, ძლიერი ქვეყანა იქნება. რაც უფრო სუსტი სოფელი იქნება, ქვეყანაც სუსტი იქნება. ქვეყნის სიძლიერე სოფლებიდან მოდის. რო იცლება და მიდიან დიდ ქალაქებში, არ მოდის კარტოფილი, არ ჰყავთ საქონელი და არც ხორცია. ამიტომ, ყველაფერი ძვირდება. ყველაფერი ერთმანეთზეა მიჯაჭვული.“ - ამბობს იბრაჰიმი.
გარდა მესაქონლეობისა, იბრაჰიმის თქმით, ლევიტანა საუკეთესო ადგილია ტურიზმიზმისთვის. ტურისტებისთვის საუკეთესო ადგილებია დასათვალიერებლად.
,,ტურიზმი რომ განვითარდეს, აუცილებელია გზა. გზა რომ იქნება, ხალხიც არ წავა აქედან; ბევრი ტურისტი იქნება და კარგი იქნება“ - ამბობს იბრაჰიმი.
ვიდრე საქონელს და ცხვარს ბარში ჩაიყვანენ, მანამდე მიწის ნაკვეთებიდან მოსავლის აღება უნდა მოასწრონ. აქ ძირითადად, კარტოფილი მოდის. ბეგლარ სონგულოვი გვეუბნება, რომ სოფლის მოსახლეობას განსაკუთრებით გზის პრობლემა აწუხებთ. მგზავრობა გორიდან სოფლამდე თითო ოჯახს თითქმის 80 ლარი უჯდება:
,,ფქვილი რომ წამოიღო გორიდან, 75 ლარი უნდა. გზაზე კი 80 ლარი უნდა დახარჯო – მისვლა, მოსვლაში. წარმოიდგინეთ ახლა რამხელა ხარჯია" - ამბობს ბეგლარ სონგულოვი. იგი ფიქრობს, რომ პირველ რიგში ხელისუფლებამ გზის პრობლემა უნდა მოაგვაროს.
ლევიტანა გორიდან სამხრეთით, ბორჯომისა და წალკის რაიონების მიჯნაზე, ზღვის დონიდან 1650 მ-ზე მდებარეობს. მანამდე შეხვდება შემდეგი სოფლები: ბიისი, ბობნევი, ქვემო და ზემო ბოშური, ორმოცი, ტუსრები, ყველაანთუბანი და გაგლოანთუბანი.
ლევიტანას სამხრეთით ტყის ზონა მთავრდება და მთები უკვე სუბალპურ ზონაში გადადის.
Æндæр æмæ æндæр
Популярон ногдзинæдтæ
 |
Ацы фарсыл рапарахатгонд æрмæджытæ ирон æвзагмæ тæлмацгонд æрцыдысты Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты минис¬трады финансон æххуысæй. Уыдоны мидис æнæхъæнæй авторы бæрндзинад у æмæ ницæй тыххæй нæй гæнæн æркаст цæуой куыд Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты министрады æмæ, иумæйагæй, баиугонд паддзахады хицауады, позицийы равдыстдзинад. |
Materials published on this web-site are translated into Ossetian language with financial support of Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. Their content is the sole responsibility of the author and can under no circumstances be regarded as reflecting the position of the Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland or more generally that of the United Kingdom Government. |
