რედაქტორის რჩევით
ახალი ამბები
,,ორმაგი" მოქალაქე ზარდიანთკარში ,,უკონტროლო ზონაში“ ცხოვრობს
,,მწვანე ღობის“ ჭიშკართან, ხელჩუას მხარეს, რუსი სამხედროები
შემოდგომის ყვავილებისგან გზას ცოცხით ასუფთავებდნენ. ღობის აქეთ კი,
ზარდიანთკარისკენ, კაკლის ქვეშ კიაზო გობოზოვი იჯდა.
93 წლის კიაზო გობოზოვი სოფელ ზარდიანთკარში უკონტროლო ზონაში ცხოვრობს. მისი საცხოვრებელი სახლი რუსეთისა სასაზღვრო ძალებისა და ქართული პოლიციის საგუშაგოებს შორის მდებარეობს. 300 მ-იან მონაკვეთში 10-მდე სახლია მოყოლილი. ამ ტერიტორიაზე ყოფნას ეთნიკური ქართველები, უსაფრთხოების მიზნით, ერიდებიან და ისინი გორში, პირველ საბავშვო ბაღის შენობაში 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ ცხოვრობენ. ეთნიკური ოსები კი, ადგილზე დარჩნენ. მათ ნაწილს დე-ფაქტო სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკის მთავრობამ მოქალაქეობა მიანიჭა, მათ შორის, კიაზო გობოზოვს, რომელიც პენსიას ცხინვალშიც იღებს.
ვისაც დე-ფაქტო სამხრეთ ოსეთის პასპორტი აქვს, მწვანე ღობესთან ჭიშკარს უღებენ. ეს მაშინ, როდესაც ხელჩუაში ცხინვალის ავტობუსი მოდის.

ჩვენი მასპინძელი სახლში მარტო ცხოვრობს. უბანი დაგვათვალიერებინა და მისი შვილის სახლიც გვაჩვენა.
,,ჩემი შვილის სახლს ვპატრონობ. ერთი ბიჭი ცხინვალში ცხოვრობს, მეორე რუსეთში. შვილიშვილებიც ნაწილი ცხინვალშია. მეორე ბიჭის შვილი კი, ვლადიკავკაზშია. მოდიან ხოლმე და მნახულობენ. გუშინ ბიჭმა ცხინვალიდან შეშა მომიტანა, ზამთარს იოლად გავალ. დენიც და გაზიც მაქვს“ - გვითხრა კიაზო გობოზოვმა.
ბუნებრივი აირი და ელექტროენერგია გორის მუნიციპალიტეტიდან მიეწოდება. ამის თაობაზე მასალა ჯერ კიდევ 2015 წელს მოვამზადეთ. ამ შემოდგომით ხეივანიდან ყურძენიც მოკრიფა:
,,100 ყუთი გამომივიდა ყურძენი და დავწურე. მარტო ვცხოვრობ. მეუღლე 9-თვის წინ დამეღუპა. ზევით სასაფლაოზეა დაკრძალული და ხშირად ვერ ვახერხებ ასვლას. ჩემი შვილები და შვილიშვილები ყველანი ღობის იქით ცხოვრობენ“ - ამბობს ბატონი კიაზო და ყურძენზე დაგვპატიჟა. ოთხი მტევანი მოვწყვიტე, მისი შვილის კარ-მიდამოსაც გადავხედე. ეზო ცოტა გაბალახებული იყო. რამდენიმე სკა იდგა, ეტყობოდა, რომ დიდი ხანია ამ სკებში ფუტკრის ოჯახი აღარ ცხოვრობს.
,,ეხლა, აქ სამი ოჯახი დავრჩით. ეს გენადიც დააკავეს. უთხრეს რუსებმა, ნუ გადმოხვალ გრანიცაზეო, არ დაიშალა, მაინც გადავიდა ცხინვალში ცოლ-შვილთან და კიდევ დააკავეს. ეს მეორე ოჯახი ხან აქ არის, ხან მიდის. ფაქტიურად, მარტო ვარ რა“ - გვიყვება და თან იმ სახლებს გვიჩვენებს, რომელიც მიტოვებულია.
,,ეს ხალხი ელოდება შერიგებას, მაგრამ რა ვიცი, შერიგდებიან? ღმერთმა ქნას.“ - გვითხრა და საყვედურიც მოაყოლა, ყურძენი რომ ბევრი არ მოვწყვიტე, ეგ რას გეყოფაო.

ორად გაყოფილი სოფელი
სოფელ ზარდიანთკარში ქართული პოლიცია რუსეთის სამხედროების საგუშაგოდან 300 მ მანძილზე დგას. ქართული პოლიციის საგუშაგომდე ზარდიანთკარში ეთნიკურ ქართველებთან ერთად, ეთნიკური ოსებიც - ბესტაევებიც ცხოვრობენ. სოფელში ამჟამად სარწყავი არხის მშენებლობა მიმდინარეობს. ახალი ასფალტი მერეთიდან ამ ზაფხულს დააგეს.
,,ყურადღება არ გვაკლია, მაგრამ საცხოვრებელი სახლები მაინც დაზიანებული რჩება. გვპირდებიან, რომ მასაც გაგვიკეთებენ და იმედი გვაქვს, რომ გაგვიკეთებენ. ამ სახლებს ბუნებრივი აირისგან მაინც ვერ ვათბობთ. ისევ შეშა გვჭირდება“ - გვეუბნება ნაზო ტერაშვილი. მისი თქმით, პოლიციის საგუშაგოს მიღმა, უკონტროლო ზონაში დარჩენილ ბატონ კიაზოს და სხვებს ყურადღება არ აკლიათ.
,,კიაზო სულ აქ არის. არსად მიდის. სხვები მოდიან ხოლმე ზაფხულში. მერე ისევ მიდიან. იმ დღეს, სასწრაფო დახმარების ბრიგადა დაჭირდათ, ჩვენმა პოლიციამ შეუშვა და დაეხმარნენ. ფაქტიურად, ყველაფრის ხელმისაწვდომობა აქვთ, მაგრამ მაინც ცუდია, როცა ასე ახლოს ხარ ამ გამყოფ ხაზთან." - ამბობს ნაზო ტერაშვილი.
ზარდიანთკარი ოსურ სოფელ ხელჩუას ესაზღვრება. სახალხო დამცველის ანგარიშის მიხედვით, 1989 წლის საყოველთაო აღწერის მიხედვით, სოფელში 173 ადამიანი ცხოვრობდა. მათ შორის 35% ეთნიკურად ქართველი. 90-იან წლებში საომარი მოქმედების გამო ოსი ეროვნების მოსახლეობის უდიდესი უმრავლესობა იძულებული გახდა საცხოვრებელი სახლი დაეტოვებინა, თუმცა გარკვეული ნაწილი 1997 წელს დაბრუნდა. მათი სახლები, ვინც არ დაბრუნებულა, დღემდე მიტოვებულია. აქედან გამომდინარე 2002 წლის საყოველთაო აღწერის მიხედვით, დემოგრაფიული სურათი შეიცვალა. 117 მოსახლიდან 68% ქართველი, ხოლო 32% ოსი ეროვნების მოქალაქე იყო.
2008 წლის საომარი მოქმედებების დროს სოფელი ძირითადად უკვე ქართველებმა დატოვეს. მხოლოდ 2012 წელს მოხდა უკან დაბრუნება.
93 წლის კიაზო გობოზოვი სოფელ ზარდიანთკარში უკონტროლო ზონაში ცხოვრობს. მისი საცხოვრებელი სახლი რუსეთისა სასაზღვრო ძალებისა და ქართული პოლიციის საგუშაგოებს შორის მდებარეობს. 300 მ-იან მონაკვეთში 10-მდე სახლია მოყოლილი. ამ ტერიტორიაზე ყოფნას ეთნიკური ქართველები, უსაფრთხოების მიზნით, ერიდებიან და ისინი გორში, პირველ საბავშვო ბაღის შენობაში 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ ცხოვრობენ. ეთნიკური ოსები კი, ადგილზე დარჩნენ. მათ ნაწილს დე-ფაქტო სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკის მთავრობამ მოქალაქეობა მიანიჭა, მათ შორის, კიაზო გობოზოვს, რომელიც პენსიას ცხინვალშიც იღებს.
ვისაც დე-ფაქტო სამხრეთ ოსეთის პასპორტი აქვს, მწვანე ღობესთან ჭიშკარს უღებენ. ეს მაშინ, როდესაც ხელჩუაში ცხინვალის ავტობუსი მოდის.

<<,,100
ყუთი გამომივიდა ყურძენი და დავწურე. მარტო ვცხოვრობ. მეუღლე 9-თვის
წინ დამეღუპა. ზევით სასაფლაოზეა დაკრძალული და ხშირად ვერ ვახერხებ
ასვლას.">>
სახლი შვილებისა და შვილიშვილების გარეშე
ჩვენი მასპინძელი სახლში მარტო ცხოვრობს. უბანი დაგვათვალიერებინა და მისი შვილის სახლიც გვაჩვენა.
,,ჩემი შვილის სახლს ვპატრონობ. ერთი ბიჭი ცხინვალში ცხოვრობს, მეორე რუსეთში. შვილიშვილებიც ნაწილი ცხინვალშია. მეორე ბიჭის შვილი კი, ვლადიკავკაზშია. მოდიან ხოლმე და მნახულობენ. გუშინ ბიჭმა ცხინვალიდან შეშა მომიტანა, ზამთარს იოლად გავალ. დენიც და გაზიც მაქვს“ - გვითხრა კიაზო გობოზოვმა.
ბუნებრივი აირი და ელექტროენერგია გორის მუნიციპალიტეტიდან მიეწოდება. ამის თაობაზე მასალა ჯერ კიდევ 2015 წელს მოვამზადეთ. ამ შემოდგომით ხეივანიდან ყურძენიც მოკრიფა:
,,100 ყუთი გამომივიდა ყურძენი და დავწურე. მარტო ვცხოვრობ. მეუღლე 9-თვის წინ დამეღუპა. ზევით სასაფლაოზეა დაკრძალული და ხშირად ვერ ვახერხებ ასვლას. ჩემი შვილები და შვილიშვილები ყველანი ღობის იქით ცხოვრობენ“ - ამბობს ბატონი კიაზო და ყურძენზე დაგვპატიჟა. ოთხი მტევანი მოვწყვიტე, მისი შვილის კარ-მიდამოსაც გადავხედე. ეზო ცოტა გაბალახებული იყო. რამდენიმე სკა იდგა, ეტყობოდა, რომ დიდი ხანია ამ სკებში ფუტკრის ოჯახი აღარ ცხოვრობს.
,,ეხლა, აქ სამი ოჯახი დავრჩით. ეს გენადიც დააკავეს. უთხრეს რუსებმა, ნუ გადმოხვალ გრანიცაზეო, არ დაიშალა, მაინც გადავიდა ცხინვალში ცოლ-შვილთან და კიდევ დააკავეს. ეს მეორე ოჯახი ხან აქ არის, ხან მიდის. ფაქტიურად, მარტო ვარ რა“ - გვიყვება და თან იმ სახლებს გვიჩვენებს, რომელიც მიტოვებულია.
,,ეს ხალხი ელოდება შერიგებას, მაგრამ რა ვიცი, შერიგდებიან? ღმერთმა ქნას.“ - გვითხრა და საყვედურიც მოაყოლა, ყურძენი რომ ბევრი არ მოვწყვიტე, ეგ რას გეყოფაო.

<<ვისაც
დე-ფაქტო სამხრეთ ოსეთის პასპორტი აქვს, მწვანე ღობესთან ჭიშკარს
უღებენ. ეს მაშინ, როდესაც ხელჩუაში ცხინვალის ავტობუსი
მოდის.>>
ორად გაყოფილი სოფელი
სოფელ ზარდიანთკარში ქართული პოლიცია რუსეთის სამხედროების საგუშაგოდან 300 მ მანძილზე დგას. ქართული პოლიციის საგუშაგომდე ზარდიანთკარში ეთნიკურ ქართველებთან ერთად, ეთნიკური ოსებიც - ბესტაევებიც ცხოვრობენ. სოფელში ამჟამად სარწყავი არხის მშენებლობა მიმდინარეობს. ახალი ასფალტი მერეთიდან ამ ზაფხულს დააგეს.
,,ყურადღება არ გვაკლია, მაგრამ საცხოვრებელი სახლები მაინც დაზიანებული რჩება. გვპირდებიან, რომ მასაც გაგვიკეთებენ და იმედი გვაქვს, რომ გაგვიკეთებენ. ამ სახლებს ბუნებრივი აირისგან მაინც ვერ ვათბობთ. ისევ შეშა გვჭირდება“ - გვეუბნება ნაზო ტერაშვილი. მისი თქმით, პოლიციის საგუშაგოს მიღმა, უკონტროლო ზონაში დარჩენილ ბატონ კიაზოს და სხვებს ყურადღება არ აკლიათ.
,,კიაზო სულ აქ არის. არსად მიდის. სხვები მოდიან ხოლმე ზაფხულში. მერე ისევ მიდიან. იმ დღეს, სასწრაფო დახმარების ბრიგადა დაჭირდათ, ჩვენმა პოლიციამ შეუშვა და დაეხმარნენ. ფაქტიურად, ყველაფრის ხელმისაწვდომობა აქვთ, მაგრამ მაინც ცუდია, როცა ასე ახლოს ხარ ამ გამყოფ ხაზთან." - ამბობს ნაზო ტერაშვილი.
ზარდიანთკარი ოსურ სოფელ ხელჩუას ესაზღვრება. სახალხო დამცველის ანგარიშის მიხედვით, 1989 წლის საყოველთაო აღწერის მიხედვით, სოფელში 173 ადამიანი ცხოვრობდა. მათ შორის 35% ეთნიკურად ქართველი. 90-იან წლებში საომარი მოქმედების გამო ოსი ეროვნების მოსახლეობის უდიდესი უმრავლესობა იძულებული გახდა საცხოვრებელი სახლი დაეტოვებინა, თუმცა გარკვეული ნაწილი 1997 წელს დაბრუნდა. მათი სახლები, ვინც არ დაბრუნებულა, დღემდე მიტოვებულია. აქედან გამომდინარე 2002 წლის საყოველთაო აღწერის მიხედვით, დემოგრაფიული სურათი შეიცვალა. 117 მოსახლიდან 68% ქართველი, ხოლო 32% ოსი ეროვნების მოქალაქე იყო.
2008 წლის საომარი მოქმედებების დროს სოფელი ძირითადად უკვე ქართველებმა დატოვეს. მხოლოდ 2012 წელს მოხდა უკან დაბრუნება.

ამავე კატეგორიაში

სახსრის ანთებითი დაავადებები, იგივე ართრიტი 100-ზე მეტ პათოლოგიას აერთიანებს.

თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე თამარ მჭედლიშვილმა, 19
წლის საბა ჯიქიას 4 წლითა და 6 თვით თავისუფლების აღკვეთა შეუფარდა.

შეხვედრისას სპიკერები იმ კრიტერიუმებს მიმოიხილავენ, რომლებსაც აგრო
პროდუქტი

დაზარალებულს დაზიანება თავის არეში აღენიშნება

ბიუჯეტის ცხრილის შედგენით ვასწავლით მათ, რას ნიშნავს შემოსავალი და გასავალი, ამით გამოუმუშავდებათ დაკვირვების უნარი საკუთარ ფინანსურ გადაწყვეტილებებზე
მენტორი პედაგოგი ნინო ლომიძე უკვე
8 წელია მეწარმეობის საფუძვლებს ასწავლის და მოსწავლეებს ბიზნეს
უნარ-ჩვევებს უვითარებს. ამბობს, რომ სწავლა კეთებით ხორციელდება,
ამიტომ მისი მოსწავლეები ქმნიან სიმულაციურ კომპანიებს და
ახორციელებენ რეალურ ბიზნეს. ფიქრობს, რომ ბავშები, რომლებიც ადრეულ
ასაკში იღებენ ფინანსურ განათლებას, რეალურ ცხოვრებაში სწორ ფინანსურ
გადაწყვეტილებებს მიიღებენ.
„მოსწავლეები თავად ირგებენ
სხვადასხვა თანამდებობებს, მართავენ კომპანიას, აწარმოებენ
მოლაპარაკებებს, ქმნიან მარკეტინგულ სტრატეგიას, ყიდიან საკუთარი
ხელით შექმნილ პროდუქციას და ინაწილებენ მოგებას. ეს ყველაფერი მათ
ეხმარება ინოვაციური და შემოქმედებითი აზროვნების ჩამოყალიბებაში,
დასაქმებისთვის მზაობაში და ფინანსური განათლების მიღებაში,რაც
დამეთანხმებით ნამდვილად სჭირდება თანამედროვე ახალგაზრდას” გვიხსნის
ლომიძე და დასძენს, რომ შედარებით დაბალ კლასებში, მოსწავლეებს
მარტივი და მეტად საინტერესო გზით ასწავლის ფინანსების მართვის
პოლიტიკას.

„ვინაიდან ბიუჯეტი დროის გარკვეულ
მონაკვეთზე მიღებული შემოსავლების, გასავლისა და დანაზოგის გეგმაა,
მოსწავლეებს ყოველკვირეული ან ყოველთვიური ბიუჯეტის ცხრილს
ვადგენინებ. მოსწავლეთა უმრავლესობა ყოველ დღე ხარჯავს თანხას
საკვებისთვის, საკანცელარიო ნივთებისთვის ან ყოველდღიური
საჭიროებებისთვის. ხშირად მათი ხარჯები გაუაზრებელია, რადგან სახარჯო
თანხას უფროსები აძლევენ და ვერ განკარგავენ საჭიროებისამებრ.
ბიუჯეტის ცხრილის შედგენით ვასწავლით მათ, რას ნიშნავს შემოსავალი და
გასავალი, ამით გამოუმუშავდებათ დაკვირვების უნარი საკუთარ ფინანსურ
გადაწყვეტილებებზე, გააანალიზებენ არასაჭირო ხარჯებს და მომავალში
თავს აარიდებენ იმპულსურ ქცევას” გვიზიარებს ლომიძე
ნინოს თქმით, ბისზნესის მართვის
სპეციალისტობიდან დაწყებითების მენტორ მასწავლებლობამდე გზა არც ისეთი
მარტივი ყოფილა არა ერთი გამოცდისა და საგანმანათლებლო პროგრამის
ფონზე, თუმცა მასწავლებლობა მისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი
მისიაა.
„სირთულეების მიუხედავად,
ბავშებთან ურთიერთობა ყოველდღიურად ახალ ძალას მმატებს. სწავლის
პროცესში მნიშვნელოვანია საგანი შეაყვარო მოსწავლეს, დაანახო როგორ
შეუძლია იმ კონკრეტული საგნის ტრანსფერი ყოველდღიურ ცხოვრებაში,
შეაჩვიო სირთულეების ისე გადალახვას,რომ თავად დაინახოს საკუთარი
პროგრესი რაც მას მოტივაციას მისცემს და არასოდეს გაუქრება ცოდნის
მიღების სურვილი." ლომიძის აზრით არაფორმალურ განათლებას უზარმაზარი
როლი უჭირავს მოსწავლის ცხოვრებაში, როდესაც საქმე რეალურ ცხოვრებაში
საჭირო უნარების განვითარებას ეხება. "პატარა ასაკიდანვე ვზრუნავ
მოსწავლეების პროფესიულ ორიენტაციაზე, მიმყავს სხვადასხვა ადგილებზე,
სადაც თავად მოსინჯავენ და უშუალოდ დააკვირდებიან სხვადასხვა
პროფესიებს.”
ნინო, თავის ცოდნასა და
გამოცდილებას, საოკუპაციო ხაზთან მცხოვრებ მოსწავლეებსაც უზიარებს,
რადგან თვლის, რომ განათლება ყველა ბავშვისთვის ერთნაირად
ხელმისაწვდომი უნდა იყოს.
“გამყოფ ხაზთან მდებარე სოფლის
სკოლებში ახალგაზრდებს, მასწავლებლებსა და სოფლის მოსახლეობას
ვუზიარებ ცოდნას. ვასწავლი თუ როგორ იყვნენ ფინანსური სისტემების
გონიერი მომხმარებლები. ვთვლი, რომ მასწავლებლობა ჩემთვის სამყაროს
უკეთესობისკენ შეცვლის საშუალებაა, რასაც თითოეული მოსწავლიდან ვიწყებ
უპირობო სიყვარულის, სამართლიანობისა და ნდობის საშუალებით.”
ვიდეორეპორტაჟი
რკინიგზის დეპარტამენტი ფაქტს დაკვამლიანებას უწოდებს.
ოთხი წელია, რაც სოფელში ჩამოვედი. დედაჩემი იყო ავად, უკვე 92 წლის
ასაკს იყო მიღწეული.
"ორმა ოჯახმა შევინახეთ ეს სოფელი… კვამლი რომ ამოდის ოჯახიდან,
მიხარია,
გასული თვის პოპულარული სიახლეები
საინფორმაციო პორტალი მხარდაჭერილია ევროკავშირის (EU) და კონრად ადენაუერის ფონდის (KAS) მიერ, პროექტის "იმოქმედე საქართველოსთვის" ფარგლებში. საინფორმაციო მასალების შინაარსზე სრულად პასუხისმგებელია Qartli.ge და შესაძლოა, რომ იგი არ გამოხატავდეს დონორების შეხედულებებს.

მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.


ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
სტატიის გამოყენების პირობები