Статьятæ
"Æскъола куы фæдæн, раст йеуæд уыдис демократийы
,,Цы куы зæгъай, чи йæхи барæй ацыд, чи…
Земфирæ, Зинæ æмæ Изо уыцы рæстæджы райгуырдысты, кæд Бордзомæй
Гудзаргоммæ
Сæрды ам уæ бон нæ æсуыдзæн равзарат чи бынæттон
Турманты Валийайы хæдзар Суканатубаны хъæуы къуымтæй сæ рæсугъддæр
ახალი ამბები
რა შემთხვევაში არ მიუვა კორკოტი მიცვალებულს - ქართლური წარმოდგენები
კორკოტის
„შედგმა“ დიასახლისმა უნდა მოასწროს პარასკევს-ვიდრე
მზე გადავა. მარცვლეული იყრება წყლიან ქვაბში - მუჭობით. ყოველი მუჭის
ჩაყრისას დიასახლისი ცალ-ცალკე მოიხსენიებს მიცვალებულებს სახელით,
ანთებს სანთელს.
როდესაც ადუღდება, კორკოტის ქვაბს სახურავი არ უნდა ეხუროს. მთხრობელის გადმოცემით, სწორედ ქვაბიდან ამოსული ოხშივარი უნდა „მიუვიდეთ“ მიცვალებულებს. ამ დღეს მოხარშული კორკოტის ქაფს აღარ აქვს ის დანიშნულება, რაც შობისა და ნათლისღებისას.
კარგად მოხარშული ხორბალი მეორე დილას მზის ამოსვლამდე უნდა ჩაიზილოს რძეში, შეგემდეს ერბოთი და დაურიგდეს მეზობლებს.
ერთ-ერთი მთხრობელის გადმოცემით, მის დედამთილს ორი ახალგაზრდა ვაჟი ჰყავდა გარდაცვლილი და კორკოტს უშველებელი ქვაბით მოხარშავდა, გზაზე გაიტანდა და გამვლელლგამომვლელს მიართმევდა - შენდობას ათქმევინებდა. მისივე თქმით, მიცვალებულის კორკოტში მხოლოდ ერბოს გამოყენება შეიძლებოდა. მისი ქონით შეგემება, მიცვალებულის სულის შებილწვა იყო.
,,დღეს ეს რიტუალი ფაქტობრივად უცვლელად არის შემორჩენილი. ამ დღეს კორკოტს აკურთხებს ეკლესიაც, თუმცა საულიერო პირები დღესასწაულ კორკოტობას ხალხურად მოიხსენიებენ. " - აღნიშნავს გორის ეთნოგრაფიული მუზეუმის თანამშრომელი თამილა კოშორიძე.
ხორციელის შაბათი საეკლესიო კალენდრით მიცვალებულის დღეა. ეს არის უქმე, რომელსაც საქართველოს თითქმის ყველა კუთხეში იცავენ. შიდა ქართლში ამ დღს იხარშება კორკოტი.
გორის ეთნოგრაფიულ მუზეუმში ინახება ცნობილი ეთნოგრაფების საექსპედიციო ჩანაწერები, რომლის მიხედვით, სერგი მაკალათიას, ვერა ბარდაველიძეს და სხვებს, მთხრობელები წეს-ჩველებების შესახებ, უყვებიან.
თუ შობას და ნათლისღებას ქართლში კორკოტს უხვმოსავლიანობის დასაბევებლად ხარშავდნენ, ამ დღის კორკოტი მხოლოდ მიცვალებულთა სულის მოხსენიებისადმია მიძღვნილი.
ჩანაწერების მიხედვით, საკორკოტედ ყველა ჯიშის ხორბალი არ გამოიყენებოდა. მთხრობელთა გადმოცემით საუკეთესოა „შავფხა“, დოლის პური, დიკა. საერთოდაც, საქართველოში მარცვლეულის საწესო ხარშვისას მოწმდება „წმინდა ხორბლის“ არსებობა.
,,ზოგიერთი მარცვლეულისაგან მოხარშული კორკოტი „მიცვალებულამდე ვერ აღწევს“. ამიტომ გაჩნდა ამ რიტუალისადმი განსაკუთრებული დამოკიდებულება." - აღნიშნავს მუზეუმის თანამშრომელი თამილა კოშორიძე. მან მოიძია ყველა ის ჩანაწერი, რაც ეთნოგრაფიულ ჩანაწერებშია მოცემული.
როდესაც ადუღდება, კორკოტის ქვაბს სახურავი არ უნდა ეხუროს. მთხრობელის გადმოცემით, სწორედ ქვაბიდან ამოსული ოხშივარი უნდა „მიუვიდეთ“ მიცვალებულებს. ამ დღეს მოხარშული კორკოტის ქაფს აღარ აქვს ის დანიშნულება, რაც შობისა და ნათლისღებისას.
კარგად მოხარშული ხორბალი მეორე დილას მზის ამოსვლამდე უნდა ჩაიზილოს რძეში, შეგემდეს ერბოთი და დაურიგდეს მეზობლებს.
ერთ-ერთი მთხრობელის გადმოცემით, მის დედამთილს ორი ახალგაზრდა ვაჟი ჰყავდა გარდაცვლილი და კორკოტს უშველებელი ქვაბით მოხარშავდა, გზაზე გაიტანდა და გამვლელლგამომვლელს მიართმევდა - შენდობას ათქმევინებდა. მისივე თქმით, მიცვალებულის კორკოტში მხოლოდ ერბოს გამოყენება შეიძლებოდა. მისი ქონით შეგემება, მიცვალებულის სულის შებილწვა იყო.
,,დღეს ეს რიტუალი ფაქტობრივად უცვლელად არის შემორჩენილი. ამ დღეს კორკოტს აკურთხებს ეკლესიაც, თუმცა საულიერო პირები დღესასწაულ კორკოტობას ხალხურად მოიხსენიებენ. " - აღნიშნავს გორის ეთნოგრაფიული მუზეუმის თანამშრომელი თამილა კოშორიძე.
ხორციელის შაბათი საეკლესიო კალენდრით მიცვალებულის დღეა. ეს არის უქმე, რომელსაც საქართველოს თითქმის ყველა კუთხეში იცავენ. შიდა ქართლში ამ დღს იხარშება კორკოტი.
გორის ეთნოგრაფიულ მუზეუმში ინახება ცნობილი ეთნოგრაფების საექსპედიციო ჩანაწერები, რომლის მიხედვით, სერგი მაკალათიას, ვერა ბარდაველიძეს და სხვებს, მთხრობელები წეს-ჩველებების შესახებ, უყვებიან.
თუ შობას და ნათლისღებას ქართლში კორკოტს უხვმოსავლიანობის დასაბევებლად ხარშავდნენ, ამ დღის კორკოტი მხოლოდ მიცვალებულთა სულის მოხსენიებისადმია მიძღვნილი.
ჩანაწერების მიხედვით, საკორკოტედ ყველა ჯიშის ხორბალი არ გამოიყენებოდა. მთხრობელთა გადმოცემით საუკეთესოა „შავფხა“, დოლის პური, დიკა. საერთოდაც, საქართველოში მარცვლეულის საწესო ხარშვისას მოწმდება „წმინდა ხორბლის“ არსებობა.
,,ზოგიერთი მარცვლეულისაგან მოხარშული კორკოტი „მიცვალებულამდე ვერ აღწევს“. ამიტომ გაჩნდა ამ რიტუალისადმი განსაკუთრებული დამოკიდებულება." - აღნიშნავს მუზეუმის თანამშრომელი თამილა კოშორიძე. მან მოიძია ყველა ის ჩანაწერი, რაც ეთნოგრაფიულ ჩანაწერებშია მოცემული.
Æндæр æмæ æндæр
Популярон ногдзинæдтæ
 |
Ацы фарсыл рапарахатгонд æрмæджытæ ирон æвзагмæ тæлмацгонд æрцыдысты Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты минис¬трады финансон æххуысæй. Уыдоны мидис æнæхъæнæй авторы бæрндзинад у æмæ ницæй тыххæй нæй гæнæн æркаст цæуой куыд Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты министрады æмæ, иумæйагæй, баиугонд паддзахады хицауады, позицийы равдыстдзинад. |
Materials published on this web-site are translated into Ossetian language with financial support of Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. Their content is the sole responsibility of the author and can under no circumstances be regarded as reflecting the position of the Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland or more generally that of the United Kingdom Government. |
