Статьятæ
"Æскъола куы фæдæн, раст йеуæд уыдис демократийы
,,Цы куы зæгъай, чи йæхи барæй ацыд, чи…
Земфирæ, Зинæ æмæ Изо уыцы рæстæджы райгуырдысты, кæд Бордзомæй
Гудзаргоммæ
Сæрды ам уæ бон нæ æсуыдзæн равзарат чи бынæттон
Турманты Валийайы хæдзар Суканатубаны хъæуы къуымтæй сæ рæсугъддæр
ახალი ამბები
საჩუქარი მშობლიურ სოფელს ვლადიკავკაზიდან - ზღუდერი
სოფელ ზღუდერში არწივის ქანდაკებას მარღიშვილების სახლის ჭიშკართან
შეხვედებით. საახალწლოდ სახლი დაკეტილი დაგვხვდა. ოჯახობა ჩრდილოეთ
ოსეთში ცხოვრობს. სოფელში ძირითადად 64-წლის გენადი მარღიშვილი
ჩამოდის.
,,ეს ქანდაკება ჩემმა ბიძაშვილმა გააკეთებინა ვლადიკავკაზში. თითქმის ყოველ წელს ჩამოდის სოფელში. ამ სოფელს მოსაცდელიც გაუკეთა, აგერ მთაზე ჯვარი აღამართინა. სულ თავის სოფელზე ფიქრობს" - გვითხრა ქალბატონმა, რომელიც სოფლის ცენტრში მაღაზიაში მუშაობს და რომელიც მარღიშვილებს ეკუთვნის.
მან გენადი მარღიშვილის (მარღიევი) შესახებ გვიამბო, რომელმაც საქართველო ჯერ კიდევ გასული საუკუნის 90-იან წლებში დატოვა მშობლებთან ერთად:
,,მაშინ უკვე ცოლ-შვილი ჰყავდა გენადის, ძმა უფრო პატარა იყო. მშობლებთან ერთად წავიდა ჩრდილოეთ ოსეთში. არ იყო კარგი სიტუაცია ქვეყანაში. შიშიანობა იყო, განსაკუთრებით ოსსა და ქართველს შორის. მერე ცოტა რომ მიწყნარდა სიტუაცია, წლების შემდეგ, შეძლეს ჩამოსვლა. სამწუხაროდ მშობლები გარდაიცვალნენ. მამამისმა ინერვიულა ის ამბები. შვილები და შვილები უფრო იშვიათად ჩამოდიან, იქ აიწყეს ცხოვრება." - იხსენებს გენადის ბიძაშვილი.
ეს ამბავი ქარელის მუნიციპალიტეტის სოფელ ზღუდერში ხდება. ზღუდერი უძველესი სოფელია ქარელის მუნიციპალიტეტში და, ზოგადად, ძამას ხეობაში.
ყველა დროისა და ხალხის მითოლოგიაში არწივს კეთილი თუ ბოროტი (უფრო კეთილი) ანალოგი ჰყავს, - განმარტავს ქართველი მეცნიერი აკაკი გელოვანი. არწივის ანალოგებია: შუმერთა უძველეს თქმულებაში - ბუმბერაზი არწივი ანზუდი, რომელიც მიუვალ მთებში მოხეტიალე გმირს ლუგალბანდას იხსნის.
ცნობილია ასევე "ათას ერთი ღამის" რუხი, კავკასიური ფასკუნჯი, რომელიც ქვესკნელიდან ამოიყვანს მზეჭაბუკს, სინდბადს და გადაარჩენს,.
არწივი აღმოსავლეთის ქვეყნებშიც სამეფო ძლიერების სიმბოლო იყო (ბაბილონი, სპარსეთი). რომში ძვ.წ. 100 წელს მარიუსმა რომაული არმიის სიმბოლოდ შემოიღო ვერცხლის არწივი. შუა საუკუნეებშიც და დღემდეც გერბთა სამკაულია ჰერალდიკაში.
ჩრდილო კავკასიურ (როგორც ოსურ ნართებში, ასევე, სხვა ერების ეპოსში) არწივს ასევე მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია. არწივის მეშვეობით ნართების გმირები ებრძოდნენ ბოროტებას და არწივს ისინი ქვესკნელიდან ამოუყვანია.
მაგალითად, არსებობს ვაცილას დღესასწაული ოსებში. ერთი ბიჭი ყაბარდოში ტყვედ წაუყვანიათ და მწყემსად დაუყენებიათ, მაგრამ გვარის მფარველ არწივს იგი სოფელში დაუბრუნებია, ერთი ცხვარი მიუცია ბიჭისთვის და უთქვამს: "ამ ცხვრის ბატკანს ყოველწლიურად მოიყვან აქ და შემომწირავ"-ო. მას შემდეგ ოთხასი წელი გავიდა. იმ დროიდან მოყოლებული ვაცილას დღესასწაულზე ყოველწლიურად სწირავენ ბატკანს და ლოცულობენ არწივის სახელზე.
იხ. ამავე თემაზე:
,,ვასთირჯი" ყარაფილაში - საჩუქარი მშობლიურ სოფელს ვლადიკავკაზიდან
,,ეს ქანდაკება ჩემმა ბიძაშვილმა გააკეთებინა ვლადიკავკაზში. თითქმის ყოველ წელს ჩამოდის სოფელში. ამ სოფელს მოსაცდელიც გაუკეთა, აგერ მთაზე ჯვარი აღამართინა. სულ თავის სოფელზე ფიქრობს" - გვითხრა ქალბატონმა, რომელიც სოფლის ცენტრში მაღაზიაში მუშაობს და რომელიც მარღიშვილებს ეკუთვნის.
მან გენადი მარღიშვილის (მარღიევი) შესახებ გვიამბო, რომელმაც საქართველო ჯერ კიდევ გასული საუკუნის 90-იან წლებში დატოვა მშობლებთან ერთად:
,,მაშინ უკვე ცოლ-შვილი ჰყავდა გენადის, ძმა უფრო პატარა იყო. მშობლებთან ერთად წავიდა ჩრდილოეთ ოსეთში. არ იყო კარგი სიტუაცია ქვეყანაში. შიშიანობა იყო, განსაკუთრებით ოსსა და ქართველს შორის. მერე ცოტა რომ მიწყნარდა სიტუაცია, წლების შემდეგ, შეძლეს ჩამოსვლა. სამწუხაროდ მშობლები გარდაიცვალნენ. მამამისმა ინერვიულა ის ამბები. შვილები და შვილები უფრო იშვიათად ჩამოდიან, იქ აიწყეს ცხოვრება." - იხსენებს გენადის ბიძაშვილი.
ეს ამბავი ქარელის მუნიციპალიტეტის სოფელ ზღუდერში ხდება. ზღუდერი უძველესი სოფელია ქარელის მუნიციპალიტეტში და, ზოგადად, ძამას ხეობაში.
ყველა დროისა და ხალხის მითოლოგიაში არწივს კეთილი თუ ბოროტი (უფრო კეთილი) ანალოგი ჰყავს, - განმარტავს ქართველი მეცნიერი აკაკი გელოვანი. არწივის ანალოგებია: შუმერთა უძველეს თქმულებაში - ბუმბერაზი არწივი ანზუდი, რომელიც მიუვალ მთებში მოხეტიალე გმირს ლუგალბანდას იხსნის.
ცნობილია ასევე "ათას ერთი ღამის" რუხი, კავკასიური ფასკუნჯი, რომელიც ქვესკნელიდან ამოიყვანს მზეჭაბუკს, სინდბადს და გადაარჩენს,.
არწივი აღმოსავლეთის ქვეყნებშიც სამეფო ძლიერების სიმბოლო იყო (ბაბილონი, სპარსეთი). რომში ძვ.წ. 100 წელს მარიუსმა რომაული არმიის სიმბოლოდ შემოიღო ვერცხლის არწივი. შუა საუკუნეებშიც და დღემდეც გერბთა სამკაულია ჰერალდიკაში.
ჩრდილო კავკასიურ (როგორც ოსურ ნართებში, ასევე, სხვა ერების ეპოსში) არწივს ასევე მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია. არწივის მეშვეობით ნართების გმირები ებრძოდნენ ბოროტებას და არწივს ისინი ქვესკნელიდან ამოუყვანია.
მაგალითად, არსებობს ვაცილას დღესასწაული ოსებში. ერთი ბიჭი ყაბარდოში ტყვედ წაუყვანიათ და მწყემსად დაუყენებიათ, მაგრამ გვარის მფარველ არწივს იგი სოფელში დაუბრუნებია, ერთი ცხვარი მიუცია ბიჭისთვის და უთქვამს: "ამ ცხვრის ბატკანს ყოველწლიურად მოიყვან აქ და შემომწირავ"-ო. მას შემდეგ ოთხასი წელი გავიდა. იმ დროიდან მოყოლებული ვაცილას დღესასწაულზე ყოველწლიურად სწირავენ ბატკანს და ლოცულობენ არწივის სახელზე.
იხ. ამავე თემაზე:
,,ვასთირჯი" ყარაფილაში - საჩუქარი მშობლიურ სოფელს ვლადიკავკაზიდან
Æндæр æмæ æндæр
Популярон ногдзинæдтæ
 |
Ацы фарсыл рапарахатгонд æрмæджытæ ирон æвзагмæ тæлмацгонд æрцыдысты Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты минис¬трады финансон æххуысæй. Уыдоны мидис æнæхъæнæй авторы бæрндзинад у æмæ ницæй тыххæй нæй гæнæн æркаст цæуой куыд Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты министрады æмæ, иумæйагæй, баиугонд паддзахады хицауады, позицийы равдыстдзинад. |
Materials published on this web-site are translated into Ossetian language with financial support of Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. Their content is the sole responsibility of the author and can under no circumstances be regarded as reflecting the position of the Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland or more generally that of the United Kingdom Government. |
