Статьятæ
"Æскъола куы фæдæн, раст йеуæд уыдис демократийы
,,Цы куы зæгъай, чи йæхи барæй ацыд, чи…
Земфирæ, Зинæ æмæ Изо уыцы рæстæджы райгуырдысты, кæд Бордзомæй
Гудзаргоммæ
Сæрды ам уæ бон нæ æсуыдзæн равзарат чи бынæттон
Турманты Валийайы хæдзар Суканатубаны хъæуы къуымтæй сæ рæсугъддæр
ახალი ამბები
უფლისციხეში ძეგლის კვლევა 2021 წელსაც გაგრძელდება
,,იტალიელ ექსპერტებთან აქტიური თანამშრომლობით განხორციელებულმა
დეტალურმა კვლევამ გამოავლინა რომ არსებული სურათი კიდევ უფრო რთულია
ვიდრე მოველოდით, გამოვლინდა რიგი ახალი გარემოებები"
ეს დასკვნა იმ ანგარიშში წერია, რომელიც ბოლო ორი წლის განმავლობაში, უფლისციხეში ჩატარებულ კვლევა-ძიების შემდეგ, შეადგინეს.
პირველადი დათვალიერებისგან განსხვავებით აღმოჩნდა, რომ უფლისციხის მდინარისპირა ქარაფი საჭიროებს გადაუდებელ გაწმენდით სამუშაოებს. კერძოდ, საჭირო ხდება კრიტიკული ქვების და ბლოკების ჩამოყრა იმ დრომდე, სანამ იქ შესაძლებელი იქნება საკონსერვაციო სამუშაოების წარმოება.
იტალიელ ექსპერტებთან ერთად გადაწყდა, რომ უფლისციხის ამგები სუსტადშეცემენტებული ქვიშაქვის ქანების სპეციფიკიდან გამომდინარე აუცილებელია საველე გეო-ტექნიკური ტესტების განხორციელება (Pულლ ოუტ ტესტ), რაც წინასწარ ბურღვით სამუშაოებს საჭიროებს.
,,გამაგრებითი სამუშაოები უფრო მაღალი სირთულისაა, ვიდრე ეს ვარძიის ძეგლზე მოხდა, რადგან მოსალოდნელია ანკერის ქანთან მოჭიდების დაბალი მაჩვენებელი."" - წერია ანგარიშში.
მკვლევარებმა პირველი კრიტიკული უბანი გამოავლინეს. ეს უბანი მდებარეობს ე.წ. კლდეკარის თავზე, რომლის ქვეშ კლდეში ნაკვეთი საურმე გზა გადის. ამ საურმე გზაზე მასიური ჭა მდებარეობს.]
ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ 2019 წელს განხორციელდა უფლისციხის მტკვრისპირა ქარაფის გაწმენდა კლდის არასტაპიბილური ბლოკებისა და ჩამოცვენილი მასალების დაგროვებებისგან, ასევე გაჩენილი მცენარეული საფარისაგან.
ამავე წელს მომზადაა ქანის (კლდის) კონსოლიდაციის პროექტი, პროექტირდა სპეციალური ხარაჩოები, რომლებიც გათვლილი იქნა კლდის არარეგულარულ ზედაპირზე და აგებული იქნა მეკლდეურების დახმარებით.
,,გასატარებელი სამუშაოები ვარძიის და ვანის ქვაბების ძეგლების ანალოგიურია, თუმცა რიგ შემთხვევებში უფრო მაღალი სირთულით გამოირჩევა და მათ განსახორციელებლად შერჩეული იქნა შესაბამისი გამოცდილების და კვალიფიკაციის კომპანიები და სპეციალისტები, ვისთანაც უკვე გვაკავშირებს ერთობლივი მუშაობის გამოცდილება ვარძიის და ვანის ქვაბების ძეგლეზე და გააჩნიათ საჭირო გამოცდილება"" - წერია ანგარიშში.
ცნობისათვის, უფლისციხის გადასარჩენად, ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩომ საქართველოში თანხა გამოყო, რომლის ფარგლებში კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულმა სააგენტომ და ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტმა ერთობლივი პროექტის განხორციელება დაიწყო.
პროექტის ფარგლებში ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის კულტურული მემკვიდრეობის და გარემოს კვლევის ცენტრი შეიმუშავებს უფლისციხის ნაკრძალის კომპლექსური მონიტორინგის სისტემის, გამაგრება-კონსოლიდაციისა და დაცვის გადაუდებელი ღონისძიებების გრძელვადიან სამოქმედო გეგმებს.
ერთიანი კვლევების საფუძველზე მუშავდება ძეგლის მოვლის სამუშაოები. გამოვლინდება კლდოვანი მასივის კრიტიკული არეალები, ტარდება კლდის შესაძლო ნგრევის საწინააღმდეგო ღონისძიებები. პროექტი ასევე მიზნად ისახავს ძეგლის კონსერვაციის მოკლე და გრძელვადიანი სამოქმედო გეგმის შემუშავებას.
ეს დასკვნა იმ ანგარიშში წერია, რომელიც ბოლო ორი წლის განმავლობაში, უფლისციხეში ჩატარებულ კვლევა-ძიების შემდეგ, შეადგინეს.
პირველადი დათვალიერებისგან განსხვავებით აღმოჩნდა, რომ უფლისციხის მდინარისპირა ქარაფი საჭიროებს გადაუდებელ გაწმენდით სამუშაოებს. კერძოდ, საჭირო ხდება კრიტიკული ქვების და ბლოკების ჩამოყრა იმ დრომდე, სანამ იქ შესაძლებელი იქნება საკონსერვაციო სამუშაოების წარმოება.
იტალიელ ექსპერტებთან ერთად გადაწყდა, რომ უფლისციხის ამგები სუსტადშეცემენტებული ქვიშაქვის ქანების სპეციფიკიდან გამომდინარე აუცილებელია საველე გეო-ტექნიკური ტესტების განხორციელება (Pულლ ოუტ ტესტ), რაც წინასწარ ბურღვით სამუშაოებს საჭიროებს.
,,გამაგრებითი სამუშაოები უფრო მაღალი სირთულისაა, ვიდრე ეს ვარძიის ძეგლზე მოხდა, რადგან მოსალოდნელია ანკერის ქანთან მოჭიდების დაბალი მაჩვენებელი."" - წერია ანგარიშში.
მკვლევარებმა პირველი კრიტიკული უბანი გამოავლინეს. ეს უბანი მდებარეობს ე.წ. კლდეკარის თავზე, რომლის ქვეშ კლდეში ნაკვეთი საურმე გზა გადის. ამ საურმე გზაზე მასიური ჭა მდებარეობს.]
ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ 2019 წელს განხორციელდა უფლისციხის მტკვრისპირა ქარაფის გაწმენდა კლდის არასტაპიბილური ბლოკებისა და ჩამოცვენილი მასალების დაგროვებებისგან, ასევე გაჩენილი მცენარეული საფარისაგან.
ამავე წელს მომზადაა ქანის (კლდის) კონსოლიდაციის პროექტი, პროექტირდა სპეციალური ხარაჩოები, რომლებიც გათვლილი იქნა კლდის არარეგულარულ ზედაპირზე და აგებული იქნა მეკლდეურების დახმარებით.
,,გასატარებელი სამუშაოები ვარძიის და ვანის ქვაბების ძეგლების ანალოგიურია, თუმცა რიგ შემთხვევებში უფრო მაღალი სირთულით გამოირჩევა და მათ განსახორციელებლად შერჩეული იქნა შესაბამისი გამოცდილების და კვალიფიკაციის კომპანიები და სპეციალისტები, ვისთანაც უკვე გვაკავშირებს ერთობლივი მუშაობის გამოცდილება ვარძიის და ვანის ქვაბების ძეგლეზე და გააჩნიათ საჭირო გამოცდილება"" - წერია ანგარიშში.
ცნობისათვის, უფლისციხის გადასარჩენად, ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩომ საქართველოში თანხა გამოყო, რომლის ფარგლებში კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულმა სააგენტომ და ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტმა ერთობლივი პროექტის განხორციელება დაიწყო.
პროექტის ფარგლებში ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის კულტურული მემკვიდრეობის და გარემოს კვლევის ცენტრი შეიმუშავებს უფლისციხის ნაკრძალის კომპლექსური მონიტორინგის სისტემის, გამაგრება-კონსოლიდაციისა და დაცვის გადაუდებელი ღონისძიებების გრძელვადიან სამოქმედო გეგმებს.
ერთიანი კვლევების საფუძველზე მუშავდება ძეგლის მოვლის სამუშაოები. გამოვლინდება კლდოვანი მასივის კრიტიკული არეალები, ტარდება კლდის შესაძლო ნგრევის საწინააღმდეგო ღონისძიებები. პროექტი ასევე მიზნად ისახავს ძეგლის კონსერვაციის მოკლე და გრძელვადიანი სამოქმედო გეგმის შემუშავებას.
Æндæр æмæ æндæр
Популярон ногдзинæдтæ
 |
Ацы фарсыл рапарахатгонд æрмæджытæ ирон æвзагмæ тæлмацгонд æрцыдысты Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты минис¬трады финансон æххуысæй. Уыдоны мидис æнæхъæнæй авторы бæрндзинад у æмæ ницæй тыххæй нæй гæнæн æркаст цæуой куыд Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты министрады æмæ, иумæйагæй, баиугонд паддзахады хицауады, позицийы равдыстдзинад. |
Materials published on this web-site are translated into Ossetian language with financial support of Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. Their content is the sole responsibility of the author and can under no circumstances be regarded as reflecting the position of the Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland or more generally that of the United Kingdom Government. |
