ხაშურის სოფელ ნაბახტევში მცხოვრები ზურაბ გონგლაძე თითქმის 20 წელია, რაც თიხის ნაკეთობებს აწარმოებს. „ქართული სუვენირების“ სახელწოდებით, ეკოლოგიურად სუფთა თიხისგან დამზადებული სასმისები: ყანწი, ფიალა, ქვევრი, ორშიმო, დოქი, საწნახელი, ხანჯალი უკვე ქართულ ბაზარზე საკმაოდ ცნობილია და საზღვარგარეთაც იგზავნება.

ეზოში შესვლისთანავე იგრძნობა, რომ აქ გამრჯე, ოქროსხელება ადამიანები ცხოვრობენ. მასპინძლებმა ჯერ მამაპაპეული მარანი დაგვათვალიერებინეს, რომელიც ზურას მიერ არის განახლებული და წარმოდგენას გიქმნის იმ ღირსეულ წინაპრებზე, რომელთაც ასევე ღირსეული შთამომავალი დატოვეს.

ვინაიდან მამა, ამირან გონგლაძე, ახალგაზრდა გარდაიცვალა, დედას და შემდეგ ვაჟიშვილს მოუწიათ ოჯახის ტვირთის ზიდვა და დებზე ზრუნვა.



გულდასმით ვათვალიერებთ თიხის საწარმოს, რომელიც მთლიანად ოსტატის ხელითაა შექმნილი, მხოლოდ საკუთარი ხარჯებით და არანაირი გრანტით. რომ აღარაფერი ვთქვათ გემოვნებასა და ნიჭიერებაზე, ჩვენი მასპინძელი განათლებული, საინტერესოდ მოსაუბრე ადამიანი აღმოჩნდა. პროფესიით მხატვარია. დაამთავრა იაკობ ნიკოლაძის სახელობის სამხატვრო სასწავლებელი. წლების განმავლობაში ხატავდა. მისივე ხელით შექმნილი ჩარჩოებიდან საკმაოდ საინტერესო პეიზაჟები გვიმზერენ. მოგვიანებით თიხის წარმოებით დაინტერესდა. თვითონ შექმნა ყველა დანადგარი, ღუმელი, გამწოვი. ყალიბებსაც საკუთარი ორნამენტებით ამზადებს. პირველ საამქროში თიხის დამუშავება მიმდინარეობს, ყალიბებში ისხმება, შრება და გამოსაწვავად მზადდება. მეორე სახელოსნოში ვინაცვლებთ, სადაც თიხის მოხატვა ხდება. ამ საქმით ძირითადად მეუღლეა დაკავებული. ნინო ლურსმანაშვილი წარმოშობით ქუთაისიდანაა, დაამთავრა სამედიცინო სასწავლებელი. ბედმა მომავალ მეუღლეს დააკავშირა და სამ შვილს უზრდის მამულს, ტრადიციული ღირებულებების პატივისცემით. მეგობარიც არის, მრჩეველიც. და კიდევ ერთხელ რწმუნდები, რომ ყველა ძლიერი მამაკაცის ზურგსუკან ძლიერი ქალი დგას.



მესამე სახელოსნოში ხის სადგამები და საკიდები მზადდება. სავაჭრო სახე მიეცემა მზად არის სადისტრიბუციოდ. საქართველოს თითქმის ყველა რეგიონში, 200-მდე მაღაზიაში, განსაკუთრებით ტურისტულ ზონებში, სადაც სპეციალური სდენდებიც კი აქვს დათმობილი „ქართული სუვენირების“ პროდუქციას. დანარჩენი ოჯახის წევრებიც მეტ-ნაკლებად არიან ჩართულები ოჯახურ მეურნეობაში, ვინაიდან უფროსები სტუდენტები არიან, უმცროსი გიორგი ბეჯითად ცდილობს, მშობლებს დაეხმაროს, ჩუქურთმების გამოყვანას სწავლობს.

წარმოებისთვის ქსნის თიხას იყენებენ, თუმცა ალშიც გვქონია უნიკალური თიხის საბადო, სადაც აგურს, კრამიტს, თონეებს, დოქებს, კეცებს და სხვა ჭურჭელს ამზადებდნენ. სწორედ ალის თიხის აგურით შენდებოდა სახლები. დღესდღეობით ეს ხელობა მივიწყებულია, თუმცა შემორჩა ერთი-ორი ოჯახი, კარგი იქნება, თუ ვინმე ჩაუდგება ამ საქმეს სათავეში და ძველ ტრადიციულ რეწვას ააღორძინებს. თავად უდიდესი სურვილი აქვს, ახალგაზრდებს ეს ხელობა შეაყვაროს და შეასწავლოს. მზადაა კიდეც დაასაქმოს.



საწარმოს მუშაობაში ზურას დებიც არინ ჩართულები და ვინაიდან საოჯახოა, ამითაცაა გამორჩეული. აქ იკერება ბოთლის შესამოსი პატარა და მინიატურული ჩოხები, რადგან ბაზარმა ამის საჭიროება მოითხოვა, ჩოხების კერვა ზურას უმცროსმა დამ შეისწავლა და თავისი ხაზი აქვს.

დღეს, როცა ბაზარი გაჯერებულია იმპორტული საქონლით, ზურას ნაწარმი უკონკურენტოა. რომ არა სამშობლოს და მშობლიური ფუძის სიყვარული, ყველგან წავიდოდა. ცოდნის გარდა, არაფრის წაღება არ დაჭირდებოდა, საკუთარი ხელობით სხვაგან უკეთესი შემოსავალი ექნებოდა, მაგრამ სამშობლოში დარჩენა არჩია.

ალბათ ყველას გახსოვთ სიტყვები კარგად ცნობილი ძველი ქართული ფილმიდან: „გესმის, ბიჭო, მღერის, თიხა მღერის“. დიახ, ათვალიერებ თაროზე გამწკრივებულ ულამაზეს ნაკეთობებს და რწმუნდები, რომ ასეთ უჩინარ გმირებზე დგას ქვეყანის სიძლიერე. მართლა გრძნობ, როგორ მღერის თიხა ნიჭიერი ოსტატის ხელში.