სურბ-სარქისის დღესთან დაკავშირებით ცნობები ეთნოგრაფმა სერგი მაკალათიამ შეაგროვა. მაკალათიას ცნობით, სომხური თემი ამ ტრადიციას უძველესი დროიდან მისდევს, განსაკუთრებით, ქალაქ გორში და სოფელ ახალქალაქში (კასპის რაიონი).

სურბ-სარქისის წინა ღამეს მარილიანი კვერები ცხვება და მომავალი მეუღლის დასიზმრების სურვილით მიირთმევენ. გარდა ამისა, მოსახლეობა ამჩნევს, რომ ქარიანი ამინდები (ძირითადად თებერვალში) სურბ-სარქისობას ემთხვვა.

გორის ეთნოგრაფიული მუზეუმის თანამშრომლის, თამილა კოშორის ცნობით, სურბ-სარქისი, (წმინდა სარქისი), რომელიც არის სომხური სამოციქულო ეკლესიის ძველი ტრადიცია, იმართება იანვრის ბოლოს-თებერვლის დასაწყისში-წმინდა სარქის მეომრის სახელზე.

წმინდა სარქისი იყო: „კაცი ვინმე ნაგმირევი და სახელი მისი სუბალის ძე სარქის, ესე იქმნა მონაზოვნი და აღაშენა მონასტერი ძირსა არარატისა მთისასადა ილოცავენ დღე და ღამე"

წმინდა სარქისი თავის 14 თანამებრძოლთან ერთად ეწამა ქრისტიანული სარწმუნოებისათვის. ის ითვლება სიყვარულის მფარველად, ილოცებიან შეყვარებული წყვილები.

მიღებულია წმინდა სარქისის ხსოვნის დღე აღინიშნოს როგორც საეკლესიო რიტუალით და ლოცვით. ასევე სხვადასხვა ხალხური ტრადიციის მიხედვით, რომლის გამოხატულება ზემოთ აღნიშნული მარილიანი კვერების გამოცხობა - მირთმევაა.

კიდევ ერთი ტრადიცია, რაც სომხურ თემს ახასიათებს, არის ქუმელას მომზადება:

სომხურ თემში მიცვალებულის სახელზე აკეთებენ ქუმელას. ეს ხდება ქართულ კორკოტობამდე ერთი კვირით ადრე და აქვს ის დანიშნულება რაც კორკოტს. ქუმელა მზადდება სპეციალურად დაფქული ხორბლის ფქვილისაგან, რომელსაც გაყავისფრებამდე მოხალავენ, აურევენ თაფლიან წყალში (ისე, რომ ცომივით მასა არ გახდეს, ოდნავ უნდა დაინამოს), შეაზავებენ ქიშმიშითა, სხვადასხვა ტკბილეულით და ცხიმით." - აღნიშნავს თამილა კოშორიძე.